Τα νηπενθή

ΣΑΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η κούνια μου ακουμπούσε στη βιβλιοθήκη, Βαβήλ σκοτεινόν, όπου μυθιστόρημα, επιστήμη, μυθολογία, τα πάντα, η λατινική τέφρα και η ελληνική σκόνη, ανακατευόσαντε. Δεν ήμουν μεγαλύτερος από ένα βιβλίο.

Δύο φωνές μου μιλούσαν. Η πρώτη, ύπουλη και σταθερή, έλεγε: «Η Γη είναι ένα γλύκισμα ωραίο· μπορώ (και η ευχαρίστηση σου θα 'ναι τότε χωρίς τέλος!) να σου δώσω μιαν όρεξη παρόμοια μεγάλη». Και η δεύτερη: «Ελα! ω, έλα στο ταξίδι των ονείρων, πέρα από το δυνατό, πέρα από το γνωρισμένο!».Και η φωνή αυτή ετραγουδούσε όπως ο άνεμος στις ακρογιαλιές, φάντασμα που κλαυθμυρίζει και κανείς δεν ξέρει πούθε ήρθε, που χαϊδεύει το αυτί κι όμως τρομάζει. Σου απάντησα: «Ναι! γλυκιά φωνή!».

Από τότε κρατάει αυτό που μπορεί, αλίμονο! να ειπωθεί πληγή μου και πεπρωμένο μου. Πίσω από τις σκηνοθεσίες της απεράντου υπάρξεως, στο μελανότερο της αβύσσου, βλέπω καθαρά κόσμους παράξενους, και, θύμα εκστατικό της οξυδέρκειάς μου, σέρνω φίδια που μου δαγκάνουν τα πόδια. κι από εκείνο τον καιρό αγαπώ τόσο τρυφερά, καθώς οι προφήτες, την έρημο και τη θάλασσα, γελώ στα πένθη κλαίω στις γιορτές, βρίσκω μια γεύση γλυκιά στο πικρό κρασί, νομίζω πολλές φορές για ψέματα τις αλήθειες, και, με τα μάτια στον ουρανό, πέφτω σε γκρεμούς.

Αλλά η Φωνή με παρηγορεί και λέει: «Κράτησε τα όνειρά σου· οι συνετοί δεν έχουν έτσι ωραία σαν τους τρελούς!»

CHARLES BAUDELAIRE

ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΜΟΥ

Δικά μου οι στίχοι, απ' το αίμα μου, παιδιά.

Μιλούνε, μα τα λόγια σαν κομμάτια

τα δίνω από την ίδια μου καρδιά,

σα δάκρυα τους τα δίνω από τα μάτια.

Πηγαίνουν με χαμόγελο πικρό,

αφού τη ζωήν ανιστορίζω τόσο.

Ηλιο και μέρα και ήλιο τους φορώ,

ζώνη ναν τα 'χουν όταν θα νυχτώσω.

Τον ουρανόν ορίζουν, τη γη.

Ομως ρωτιούνται ακόμα σαν τι λείπει

και πλήττουνε και λιώνουν πάντα οι γιοί

μητέρα που γνωρίσανε τη Λύπη

Το γέλιο του απαλότερου σκοπού,

το πάθος μάταια χύνω του φλαούτου·

είμαι γι' αυτούς ανίδεος ρήγας που

έχασε την αγάπη του λαού του.

Κει ρεύουνε και σβήνουν και ποτέ

δεν παύουνε σιγά-σιγά να κλαίνε.

Αλλού κοιτώντας διάβαινε, Θνητέ·

Λήθη, το πλοίο σου φέρε μου να πλένε

ΓΥΡΙΣΜΟΣ

Γέλιο των θεών, Σαρωνικέ, πάντα μεγάλε, που δρομείς,

του πλοίου μας ευλογία,

όμοια γαλήνη σου βαθιά κι όμοια βαθιά θ' ακούαμε μεις

εδώ την τρικυμία.

Κάτου απ' την πάχνη αναρριγά, με του κορμιού της την ογρή

νωχέλεια, περιστέρα

η Αθήνα, κι ηδονεύεται ακι σαν νυμφίον ακαρτερεί

τον ήλιον από πέρα.

Είναι, που αιθρίασεν, ο ουρανός χήτη του Πήγασου, ξανθή

του Παρθενώνα μοίρα,

ποτήρι και ξανάστροφα το κρεμεί ο Δίας για να χυθεί

τ' ονειροφώς πλημμύρα.

Άσωτο φτάνω εγώ παιδί πάλι σε σας, να λυγιστώ

στην άυρα σα λουλούδι,

χώμα, ουρανέ και θάλασσα της Αττικής, που σας χρωστώ

τα πάντα, το Τραγούδι!

ΕΥΓΕΝΕΙΑ

Κάνε τον πόνο σου άρπα.

Και γίνε σαν αηδόνι,

και γίνε σα λουλούδι.

Πικροί όταν έλθουν χρόνοι,

κάνε τον πόνο σου άρπα

και πέ τονε τραγούδι.

Μη δέσεις την πληγή σου

παρά με ροδοκλώνια.

Λάγνα σου δίνω μύρα

-- για μπάλσαμο -- και αφιόνια.

Μη δέσεις την πληγή σου,

και το αίμα σου, πορφύρα.

Λέγε στους θεούς «να σβήσω!»

μα κράτα το ποτήρι.

Κλότσα τις ημέρες σου όντας

θα σου 'ναι πανηγύρι.

Λέγε στους θεούς «να σβήσω!»

με λέγε το γελώντας.

Κάνε τον πόνο σου άρπα.

Και δρόσισε τα χείλη

στα χείλη της πληγής σου.

Ένα πρωί, ένα δείλι,

κάνε τον πόνο σου άρπα

και γέλασε και σβήσου.

ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΕΣ

Οι Δον Κιχώτες πάνε ομπρός και βλέπουνε ως την άκρη

του κονταριού που εκρέμασαν σημαία τους την Ιδέα.

Κοντόφθαλμοι οραματιστές, ένα δεν έχουν δάκρυ

για να δεχτούν ανθρώπινα κάθε βρισιά χυδαία.

Σκοντάφτουνε στη Λογική και στα ραβδιά των άλλων

αστεία δαρμένοι σέρνονται καταμεσίς του δρόμου,

ο Σάντσος λέει «δε σ' το 'λεγα;» μα εκείνοι των μεγάλων

σχεδίων, αντάξιοι μένουνε και: «Σάντσο, τ' άλογό μου!»

Έτσι αν το θέλει ο Θερβάντες, εγώ τους είδα, μέσα

στην μίαν ανάλγητη Ζωή, του Ονείρου τους ιππότες

άναντρα να πεζέψουνε και, με πικρήν ανέσα,

με μάτια ογρά, τις χίμαιρες ν' απαρνηθούν τις πρώτες.

Τους είδα πίσω να 'ρθουνε -- παράφρονες, ωραίοι

ρηγάδες που επολέμησαν γι' ανύπαρχτο βασίλειο --

και σαν πορφύρα νιώθωντας χλευαστικιά, πως ρέει,

την ανοιχτή να δείξουνε μάταιη πληγή στον ήλιο!

ΠΟΛΥΜΝΙΑ

Ψεύτικα αισθήματα

ψεύτη του κόσμου!

Μα το παράξενο

φως του έρωτός μου

φέγγει στου σκότεινου

δρόμου την άκρη:

Με το παράπονο

και με το δάκρυ,

κόρη χλωμόθωρη

μαυροντυμένη.

Κι είναι σαν αίνιγμα,

και περιμένει.

Λάμπει το βλέμμα της

απ' την ασθένεια.

Σάμπως να λιώνουνε

χέρια κερένια.

Στ' άσαρκα μάγουλα

πως έχει μείνει

πίκρα το νόημα

γέλιου που σβήνει!

Είναι το αξήγητο

το μικροστόμα

δίχως το μίλημα,

δίχως το χρώμα.

Κάποια μεσάνυχτα

θα σε αγαπήσω,

Μούσα. Τα μάτια σου

θαν τα φιλήσω,

να 'βρω γυρεύοντας

μες στα νερά τους

τα χρυσονείρατα

και τους θανάτους,

και τη βασίλισσα

λέξη του κόσμου,

και το παράξενο

φως του έρωτός μου.

ΠΟΙΗΤΕΣ

Πώς σβήνετε,πικροί ξενιτεμένοι!

Ανθάκια μου χλωμά, που σας επήραν

σε κήπους μακρινούς να σας φυτέψουν...

Βιολέτες κι ανεμώνες, ξεχασμένες

στα ξένα που πεθαίνετε παρτέρια,

κρατώντας, αργυρή δροσοσταλίδα,

βαθιά σας την ελπίδα της πατρίδας...

Χτυπιούνται, πληγωμένες πεταλούδες,

στο χώμα σας οι θύμησες κι οι πόθοι.

Το φώς, που κατεβαίνει, της ημέρας,

κι απλώνεται γλυκύτατο και παίζει

μ' όλα τριγύρω τ' άλλα λουλουδάκια,

περνάει από κοντά σας και δε βλέπει

τον πόνο σας ωραίο, για να χαϊδέψει

τα πορφυρά θρηνητικά μαλλιά σας.

Ειδυλλιακές οι νύχτες σας σκεπάζουν,

κι η καλωσύνη αν χύνεται των άστρων,

ταπεινοί καθώς είστε, δε σας φτάνει.

Ολούθε πνέει, σα λίβας, των ανθρώπων

η τόση μοχθηρία και σας μαραίνει,

ανθάκια μου χλωμά, που σας επήραν

σε κήπους μακρινούς να σας φυτέψουν

ΜΠΑΛΑΝΤΑ

ΣΤΟΥΣ ΑΔΟΞΟΥΣ ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ

Από θεούς κι ανθρώπους μισημένοι,

σαν άρχοντες που εξέπεσαν πικροί,

μαραίνονται οι Βερλαίν· τους απομένει

πλούτος η ρίμα πλούσια και αργυρή.

Οι Ουγκό με «Τιμωρίες» την τρομερή

των Ολυμπίων εκδίκηση μεθούνε.

Μα εγώ θα γράψω μια λυπητερή

μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που 'ναι

Αν έζησαν οι Πόε δυστυχισμένοι,

και αν οι Μπωντλαίρ εζήσανε νεκροί,

η Αθανασία τούς είναι χαρισμένη.

Κανένας όμως δεν ανιστορεί

και το έρεβος εσκέπασε βαρύ

τους στιχουργούς που ανάξια στιχουργούνε.

Μα εγώ σαν προσφορά κάνω ιερή

μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που' ναι.

Του κόσμου η καταφρόνια τούς βαραίνει

κι αυτοί περνούνε αλύγιστοι κι ωχροί,

στην τραγική απάτη τους δομένοι

πως κάπου πέρα η Δόξα καρτερεί,

παρθένα βαθυστόχαστα ιλαρή.

Μα ξέροντας πως όλοι τούς ξεχνούνε,

νοσταλγικά εγώ κλαίω τη θλιβερή

μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που 'ναι

Και κάποτε οι μελλούμενοι καιροί:

«Ποιος άδοξος ποιητής» θέλω να πούνε

«την έγραψε μιαν έτσι πενιχρή

μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που 'ναι;»

ΔΕΝΤΡΟ

Με αδιάφορο το μέτωπο και πράο,

τα δείλια, τις αυγές θα χαιρετάω.

Δέντρο θα στέκομαι, όμοια να κοιτάζω

τη θύελλαν ή τον ουρανό γαλάζο.

Είναι ζωή, θα λέω, το φέρετρο όπου

λύπη, χαρά τελειώνουνε του ανθρώπου.

ΧΑΡΑ

Ελπίζω το λουλούδι και απ' τα σχίνα.

Γελάει το χλόισμα σαν τον έρωτά μου.

Το πεύκο παίζει αβρό με την αχτίνα.

Θα ευώδιασαν οι τάφοι, κλίνες γάμου.

Παλμός του δάσους, φεύγει μια ελαφίνα.

Και δίπλα που ξαπλώσαμε δω χάμου,

την ψυχούλα τους στάζουν άγρια κρίνα

κι ανοίγει, ρόδο αιμάτινο, η χαρά μου.

Τη βλέπω -- στα μαλλιά σου πνέει -- την άυρα.

Είναι βαθιά τα μάτια σου όπως να 'βρα

το δρόμο της ζωής μου, τον Απρίλη.

Πια δεν πονώ μηδέ την ανεμώνη,

στης γης η ερωτοπάλη που τη λειώνει,

καθώς ορμάω για να σου πιω τα χείλη.

ΣΕ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΜΦΟΙΤΗΤΗ

Φίλε, η καρδιά μου τώρα σα να εγέρασε.

Τελείωσεν η ζωή μου της Αθήνας,

που όμοια γλυκά και με το γλέντι επέρασε

και με την πίκρα κάποτε της πείνας.

Δε θα 'ρθω πια στον τόπο που η πατρίδα μου

τον έδωκε το γιόρτασμα της νιότης,

παρά περαστικός, με την ελπίδα μου,

με τ' όνειρο που εσβήστη, ταξιδιώτης.

Προσκυνητής θα πάω κατά το σπίτι σου

και θα μου πουν δεν ξέρουν τι εγίνης.

Μ' άλλον μαζί θα ιδώ την Αφροδίτη σου

κι άλλοι το σπίτι θα 'χουν της Ειρήνης.

Θα πάω προς την ταβέρνα, το σαμιώτικο

που επίναμε για να ξαναζητήσω.

Θα λείπεις, το κρασί τους θα' ναι αλλιώτικο,

όμως εγώ θα πιω και θα μεθύσω.

Θ' ανέβω τραγουδώντας και τρεκλίζοντας

στο Ζάππειο που ετραβούσαμεν αντάμα.

Τριγύρω θα 'ναι ωραία πλατύς ο ορίζοντας,

και θα 'ναι το τραγούδι μου σαν κλάμα.

ΣΤΡΟΦΕΣ

(1)

Είκοσι χρόνια παίζοντας

αντί χαρτιά βιβλία,

είκοσι χρόνια παίζοντας,

έχασα τη ζωή.

Φτωχός τώρα ξαπλώνομαι,

μιαν εύκολη σοφία

ν' ακούσω εδώ που πλάτανος

γέρος μου τη θροεί.

(2)

Απ 'όλα θέλω ελεύτερος

να πλέω στα χάη του κόσμου.

Αν ένας φίλος μου 'μεινε,

να φύγει, να περάσει.

Κι όταν ζητήσει ο θάνατος

τα πλούτη ποχω μάσει,

σένα, πικρία μου απέραντη,

μονάχο να 'χω βιός μου.

(3)

Για τη ζωή σου μου 'λεγες,

για το χαμό της νιότης,

για την αγάπη μας που κλαίει

τον ίδιο θάνατό της,

κι ενώ μια ογρή στα μάτια σου

περνούσε αναλαμπή,

ήλιος φαιδρός απ' τ' ανοιχτό

παράθυρο είχε μπει.

(4)

Τι χάνω εγώ τις μέρες μου

τη μία κοντά στην άλλη,

κι όπως μου ασπρίζουν τα μαλλιά

ξινίζει το κρασί,

αφού μονάχα όταν περνώ

το βλέμμα από κρουστάλλι,

με νέα ρετσίνα ολόγεμο

βλέπω τη ζωή χρυσή;

(5)

Η νύχτα μας εχώρισεν

από όσους αγαπάμε

πριν μας χωρίσει η ξενιτιά.

(Να 'ναι όλοι εκεί στο μόλο;)

Σφύρα, καράβι αργήσαμε.

κι αν φτάσουμε όπου πάμε,

στάσου λίγο, μα ύστερα

σφύρα να φεύγουμε όλο.

(6)

Λεύκες, γιγάντιοι καρφωτοί

στα πλάγια εδώ του δρόμου,

δέντρα μου, εστέρξατε ο βοριάς

τα φύλλα σας να πάρει.

Σκιές εμείνατε σκιών

που ρέουν στο μέτωπό μου,

καθώς πηγαίνω χάμου εγώ

κι απάνω το φεγγάρι.

(7)

Χαρά! Η χαρά! Στα νέα χαρά

παιδιά! Τραβούνε -- ωραίοι

μαύροι ληστές -- την κόρη ζωή

δεμένη ν' αγαπήσουν.

Μα στο βιβλίο σου ολάνοιχτο,

στα φύλλα του αύρα πνέει,

τρελέ, τρελέ, που εγέρασες

και νέος ποτέ δεν ήσουν.

(8)

-- Ποιητή, κυλάει το γέλιο μου

μέλι και χλεύη, αλλά

δεν παύεις να σφυροκοπάς

των ήχων τα στεφάνια

-- Κόρη, δουλεύω ανώφελα,

μα η στείρα τι ωφελά

και σιωπηλή του αχάτινου

ματιού σου υπερηφάνια;

(9)

Αντίο! Αντίο! Με τα ουράνια

μάτια σας και με βιόλες

στο λαιμό, εφύγατε, ξανθές

ερώτων νέων ελπίδες.

Αντίο, κι εσύ που στρέφοντας,

όταν χαθήκανε όλες

πάλι να παίρνω το βαθύ,

σκοτεινό δρόμο μ' είδες!

(10)

Μπρουτζινος γύφτος -- τράλαλα! --

τρελά πηδάει κει πέρα, χαρούμενος που εδούλευε

τον μπρούτζον όλημερα

και που 'χει τη γυναίκα του

χτήμα του και βασίλειο.

Μπρούτζινος γύφτος -- τράλαλα! --

δίνει κλοτσιά στον ήλιο!

ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΑΚΙ ΑΠΟΨΕ...

Το φεγγαράκι απόψε στο γιαλό

θα πέσει, ένα βαρύ μαργαριτάρι.

Κι απάνω μου θα παίζει το τρελό

τρελό φεγγάρι.

Ολο θα σπάει το κύμα ρουμπινί

στα πόδια μου σκορπίζοντας αστέρια.

Οι παλάμες μου θα 'χουνε γενεί

δυο περιστέρια·

Θ' ανέβουν -- ασημένια δυο πουλιά --

με φεγγάρι -- δυο κούπες -- θα γεμίσουν,

με φεγγάρι τους ώμους, τα μαλλιά

θα μου ραντίζουν.

Το πέλαγο χρυσάφι αναλυτό.

Θα βάλω τ' όνειρό μου σε καϊκι

ν' αρμενίσει. Διαμάντι θα πατώ

λαμπρό χαλίκι.

Το γύρω φως ως θαν τη διαπερνά,

η καρδιά μου βαρύ μαργαριτάρι.

Και θα γελώ. Και θε να κλαίω... Και να,

να το φεγγάρι!

ΓΡΑΦΙΑΣ

Οι ώρες μ' εχλώμιαναν, γυρτός που βρέθηκε ξανεά

στο αχάριστο τραπέζι.

(Απ' τ' ανοιχτό παράθυρο στον τοίχο αντικρινά

ο ήλιος γλιστράει και παίζει.)

Διπλώνοντας το στήθος μου, γυρεύω αναπνοή

στη σκόνη των χαρτιών μου.

(Σφύζει γλυκά και ακούγεται χιλιόφωνα η ζωή

στα ελεύθερα του δρόμου.)

Απόκαμα, θολώσανε τα μάτια μου και ο νους,

όμως ακόμη γράφω.

(Στο βάζο ξέρω δίπλα μου δυο κρίνους φωτεινούς.

Σα να 'χουν βγει σε τάφο.)

ΑΘΗΝΑ

Ώρα γλυκιά. Ξαπλώνει ωραία δομένη

η Αθήνα στον Απρίλη σαν εταίρα.

Είναι ηδονές τα μύρα στον αιθέρα,

και τίποτε η ψυχή πια δεν προσμένει.

Στα σπίτια σκύβει απάνω και βαραίνει

το ασήμι του βλεφάρου της η εσπέρα.

Βασίλισσα η Ακρόπολη εκεί πέρα

πορφύρα έχει τη δύση φορεμένη.

Φιλί φωτός και σκάει το πρωταστέρι.

Στον Ιλισσό ερωτεύεται τ' αγέρι

ροδονυφούλες δάφνες που ριγούνε.

Ώρα γλυκιά χαράς και αγάπης, όντας

πουλάκια το ένα τ' άλλο κυνηγούνε

τ' Ολύμπιου Δία μια στήλη αεροχτυπώντας...

ΠΑΡΕ ΤΑ ΔΩΡΑ...

Πάρε τα δώρα της ψυχής σου να 'ρτεις.

Σου ετοίμασα τη μαύρη κάμαρά μου.

Στον κήπο μου αρρώστησεν ο Μάρτης,

και αρρώστησεν ο Μάρτης στην καρδιά μου.

Πάρε του πόνου σου τη σμύρνα κι έλα.

Όλα θε να σ' αρέσουν· έχω κόψει

το ρόδο, στο παράθυρο, που εγέλα

την αυστηρή μου βλέποντας την όψη.

Πάρε απαλά τον οίχτο σου, να φτάσεις,

και πάρε του καημού σου τη γαλήνη.

Στα μάτια μου το χέρι θα περάσεις,

το βραδινό μου δέος για ν' απαλύνει.

ΠΕΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

Μάταιη ψυχή, στην ατονία εσπέρας εαρινής,

ενώ θα κλείνεις τα χρυσά φτερά σου πληγωμένη,

την ώρα που σα λύτρωση κάτι θα καρτερείς,

φτωχή καρδιά, θανάσιμα μα αιώνια λυπημένη·

όταν, φτασμένη απάνω στον ορίζοντα, θα ιδείς

μίση να φεύγουν οι έρωτες, χολή τα πάθη σου όλα,

όταν ανέβει από τα εξαίσια τ' άνθη της ζωής

μύρον η απαγοήτευση, ψυχή μου ονειροπόλα

την ώρα την υπέρτατη που θε να θυμηθείς

μ' ένα μόνο χαμόγελο τα φίλα και τα ενάντια --

μάταιη ψυχή, στο πέλαγο, στο αγέρι τι θα πεις;

ω, τι θα πεις, στενή καρδιά, στη χλωμή δύση αγνάντια;

ΜΟΝΟ

Αχ, όλα έπρεπε να 'ρθουν καθώς ήρθαν!

Οι ελπίδες και τα ρόδα να μαδήσουν.

Βαρκούλες να μου φύγουνε τα χρόνια,

να φύγουνε, να σβήσουν.

Ετισ, όπως εχωρίζαμε τα βράδια,

για πάντα να χαθούνε τόσοι φίλοι.

Τον τόπο που μεγάλωνα παιδάκι

ν' αφήσω κάποιο δείλι.

Τα ωραία κι απλά κορίτσια -- ω, αγαπούλες! --

η ζωή να μου τα πάρει, χορού γύρος.

Ακόμη ο πόνος, άλλοτε που ευώδα,

να με βαραίνει στείρος.

Ολα έπρεπε να γίνουν. Μόνο η νύχτα

δεν έπρεπε γλυκιά έτσι τώρα να 'ναι,

να παίζουνε τ' αστέρια εκεί σαν μάτια

και σα να μου γελάνε.

ΔΡΟΜΟΣ

Τώρα μακραίνουνε

πύργοι, παλάτια.

Κλαίνε μου οι θύμησες,

κλαίνε τα μάτια.

Τώρα θανάσιμη

νύχτα με ζώνει.

Μέσα μου ογκώνονται

οι άφραστοι πόνοι.

Μ' είδαν, προσπέρασαν

όσοι αγαπάω.

Μόνος απόμεινα

κι έρημος πάω.

Πόσο τ' ανέβασμα

του άχαρου δρόμου!

Στρέφω κοιτάζοντας

προς τ' όνειρό μου:

Μόλις και φαίνονται

οι άσπρες εικόνες.

Τ' άνθη, χαμόγελα

μες στους χειμώνες.

Αεροσαλεύουνε

κρίνοι και χέρια.

Ηλιοι τα πρόσωπα,

μάτια τ' αστέρια

Είναι και ανάμεσα

σ' όλα η Αγάπη:

Στο πρωτοφίλημα

κόρη που εντράπη.

Κι όλο μακραίνουνε

πύργοι, παλάτια.

Κλαίνε μου οι θύμησες,

κλαίνε τα μάτια...

Η ΨΥΧΗ ΜΟΥ

(1)

Παλιό η ψυχή μου γράμμα είναι κι εγράφη

σε μια παρθένα ωραία -- ευγενική

παρθένα -- που για λύπη ερωτική

το μοναστήρι εδιάλεξεν, ετάφη.

Τι τώρα κι αν ασπρίζουνε οι κροτάφοι;

Το τότε κι αν η μοίρα ήταν κακή;

Ενα συρτάρι εβένινον εκεί

των αναμνήσεων κρύβει το χρσάφι.

Την ώρα που γεμίζουν ίσκιο οι θόλοι,

καθισμένη σε πέτρα το κοιτά,

το σφίγγει στα ωχρά χέρια κλαίοντας όλη.

Επειτα, ενώ, με βλέφαρα κλειστά,

το φευγαλέο της όραμα κρατά,

σηκώνεται και πάει στο περιβόλι.

(2)

Με τον καιρό που πρόσχαρη ήταν νέα

-- αλίμονο! -- για να αναμετρηθεί,

για να 'βρει ένα σκοτάδι πιο βαθύ,

σέρνεται προς την πένθιμη αλέα.

Βαριά στη ζωή της έπεσε η αυλαία

κει δεν μπορεί καλά να θυμηθεί.

Το χείλος, μόνο ξέρει, δεν ανθεί,

δεν είναι πια τα μάτια της ωραία.

Κι όπως τα δέντρα ολόγυρα σιωπούν,

έτσι ποτέ για εκείνον που τη χάνει,

ποτέ δε θα 'ρθουν άνθρωποι να πουν.

Αχ, μήτε τ' όνομά του εδώ δε φτάνει!

Να ζει; Και παντα ναν τον αγαπούν;

Μην έχει τάχα -- σαν αυτή -- πεθάνει;

(3)

Είσαι, ψυχή μου, η κόρη που τη σβήνει

ολοένα κάποιος έρωτας πικρός,

που λησμονήθηκε κοιτώντας προς

τα περασμένα, κι έτσι θ' απομείνει.

Κατάμονη σε μι' άκρη, όπως εκείνη,

σε παρατούν ο κόσμος, ο καιρός.

Ενας ακόμη θα 'σουνα νεκρός,

αν οι νεκροί δεν είχαν τη γαλήνη.

Σαν αδερφούλα η κόρη αυτή σου μοιάζει

που γέρνει, συλλογίζεται και αργεί

χαμένην ευτυχία να νοσταλγεί.

Δικό σου λέω, ψυχή μου, είναι μαράζι

όσα, το βράδυ, δάκρυα, την αυγή,

στα ρόδα κατεβαίνει και μοιράζει.

ΥΠΝΟΣ

Θα μας δοθεί το χάρισμα και η μοίρα

να πάμε να πεθάνουμε μια νύχτα

στο πράσινο ακρογιάλι της πατρίδας;

Γλυκά θα κοιμηθούμε σαν παιδάκια

γλυκά. Κι απάνωθέ μας θε να φεύγουν,

στον ουρανό, τ' αστέρια και τα εγκόσμια.

Θα μας χαϊδεύει ως όνειρο το κύμα.

Και γαλανό σαν κύμα τ' όνειρό μας

θα μας τραβάει σε χώρες που δεν είναι.

Αγάπες θα' ναι στα μαλλιά μας οι αύρες,

η ανάσα των φυκιών θα μας μυρώνει,

και κάτου απ' τα μεγάλα βλέφαρά μας,

χωρίς ναν το γρικούμε θα γελάμε.

Τα ρόδα θα κινήσουν απ' τους φράχτες,

και θα 'ρθουν να μας γίνουν προσκεφάλι.

Για να μας κάνουν αρμονία τον ύπνο,

θα αφήσουνε τον ύπνο τους αηδόνια.

Γλυκά θα κοιμηθούμε σαν παιδάκια

γλυκά. Και τα κορίτσια του χωριού μας,

αγριαπιδιές, θα στέκουνε τριγύρω

και, σκύβοντας, κρυφά θα μας μιλούνε

για τα χρυσά καλύβια, για τον ήλιο

της Κυριακής, για τις ολάσπρες γάστρες,

για τα καλά τα χρόνια μας που πάνε.

Το χέρι μας κρατώντας η κυρούλα,

κι όπως αργά θα κλείνουμε τα μάτια,

θα μας διηγιέται -- ωχρή -- σαν παραμύθι

την πίκρα της ζωής. Και το φεγγάρι

θα κατέβει στα πόδια μας λαμπάδα

την ώρα που στερνά θα κοιμηθούμε

στο πράσινο ακρογιάλι της πατρίδας.

Γλυκά θα κοιμηθούμε σαν παιδάκια

που όλη τη μέρα έκλαψαν κι απόστασαν.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Ασημένιο το μέτωπο. Και ωραία

τα μάτια σου εφωσφόριζαν γαλάζα.

Το πιάνο καθώς άνοιγες, δυο νέα

τριαντάφυλλα τρεμίζανε στα βάζα.

μα οι κρόταφοί σου ρόδα πλέον ωραία.

Επάλευαν τα χέρια σου, εκερδίζαν·

τα πλήχτρα υποχωρούσανε· τις νότες,

τη μελωδία σαν έπαθλο χαρίζαν.

Ακούαμε. Και τα αισθήματα, δεσμώτες

που την ελευτερία τους εκερδίζαν.

Δεν θυμούμαι καλά, πέρασαν χρόνια,

πώς είχες όμως λέω και τραγουδήσει·

εξόν αν εκελάηδησαν αηδόνια.

Λάλο ή βουβό, το χείλο σου είναι βρύση,

ελάφια κουρασμένα εμέ τα χρόνια.

Η πεταλούδα πάντα θα πετάξει

αφήνοντας στα δάχτυλα τη γύρη.

Θρίσμα το αντίο, το χέρι σου μετάξι,

κι εχάθηκες. Από το παραθύρι

η πεταλούδα πάντα θα πετάξει...

ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΜΗΤΕ Ο ΕΡΩΤΑΣ...

Τώρα που μήτε ο έρωτας μήτε η φιλία της φέρνει,

μήτε κι αυτό το μίσος μου παρηγοριάν, α, πώς

η ώριμη θλίψη μου κατά καιρούς τα περασμένα γέρνει,

της νιότης μου καρπός!

Χορδή η καρδιά μου δέχονταν το Μάρτη ανατριχίλα.

Ακόμα με συνέπαιρνε γλυκιά μια συλλογή

όταν το νέο Φθινόπωρο με μαραμένα φύλλα

εράντιζε τη γη.

Μια πεταλούδα επέταγε και την ακολουθούσα·

ήταν η απάρθενη ζωή μου, η ζωή του κόσμου, η μια.

Ο νους μου σάμπως ξύπνημα τη χαραυγή. Και η Μούσα

μού άγγιζε τα μαλλιά.

Δώστε μου τα παιδιάτικα χρόνια μου πόχουν γίνει

στην ηρεμία του δειλινού χρυσός, ωραίος καπνός,

τα χρόνια που 'ρθανε χαρά, πέρασαν καλοσύνη,

κι έφυγαν ουρανός.

Νάλετε πάλι στο πικρό χείλος μου την αχτίδα,

στα μάτια την ανθρώπινη και θεία σταλαγματιά.

Εξωτικό μπλάβο πουλί, φέρετε την ελπίδα,

χαμένη τώρα πια.

Και στο χλωμό μου μέτωπο για λίγο κάμετε ώστε

χίμαιρες, οραματισμοί σαν άστρα να κυλούν.

Οι άγγελοι να διατάζουνε, κι από τα τέμπλεα δώστε

οι θεοί να μου γελούν.

Ύστερα, στο κορύφωμα του απελπισμένου δρόμου,

ας ήτανε ανατέλλοντα τα μάτια σου να ιδώ,

πρώτη αγαπούλα, και να κράταες άνθος τ' όνειρό μου,

τ' όνειρο που μαδώ.

Α, πώς η λύπη μου κατά τα περασμένα στρέφει!

Όμοια και η νύχτα πάντοτε γυρίζει στο πρωί.

Α, πώς τα χρόνια σαν καπνός εχάθηκαν, σα νέφη,

σαν πάχνη, σα ζωή!

ΕΣΠΕΡΑ

Έτσι προχθές ήταν γλυκιά η εσπέρα...

Η σκέψη μου νοσταλγικά ενυχτώθη

στον κήπο, στη λιμνούλα και στη σέρα

που εσβήνανε τριαντάφυλλα σαν πόθοι

κι επέθαινε στα τζάμια πάνω η μέρα.

Έτσι προχθές ήταν γλυκιά η εσπέρα...

Ένας καημός που ακόμα δεν εδόθη

γινόταν άστρο. Σύννεφο από πέρα

μεγάλωνε (ίδιο σάβανο που κλώθει

με μοχθηρή σπουδή μοιραία μητέρα).

Έτσι προχθές ήταν γλυκιά η εσπέρα...

Όταν το δέος μου αξήγητον απλώθη,

το στερνο ρόδο θα 'χανε η σέρα

και η λίμνη με νεκρόφυλλα θα εστρώθη.

Τ' άστρα ζυγώνανε, καημοί , από πέρα.

Έτσι προχθές ήταν γλυκιά η εσπέρα...

ΜΟΝΑΞΙΑ

Μεσάνυχτα και λείπετε, αδερφούλες μου.

Σαλεύει θλιβερό το κυπαρίσσι.

Τις κάμαρες θ' ανοίξω που στοιχειώσανε,

τ' αγέρι κι η νυχτιά ναν τις γιομίσει.

Ανε με πάρει ο ύπνος, μέσα στ' όνειρο

θα 'ρθει κάποια από σας να ξυπνήσει.

Πού πήγατε, αδερφούλες μου, κι απόμεινα

μονάχη μες στο σπίτι μας και ξένη;

Στην άρπα, που ενοστάλγησε τα δάχτυλα,

η αράχνη τον καημό μου τον υφαίνει.

Τα χέρια μου, όπως δένω κι όπως θλιβομαι,

με βλέπει αντίκρυ ο σκύλος και σωπαίνει.

Τι να 'φταιξα και ασπρίζουν στο τρισκόταδο,

σαν τάφοι, τ' αδειανά σας τα κρεβάτια;

Ποτέ του γυρισμού το γλυκοτράγουδο,

ποτέ δε θαν το πουν τα σκαλοπάτια;

Πώς ξεχειλά σα δάκρυον, αδερφούλες μου,

η αγάπη στα μεγάλα μου τα μάτια!

ΚΙ ΑΝ ΕΣΒΗΣΕ ΣΑΝ ΙΣΚΙΟΣ...

Κι αν έσβησε σαν ίσκιος τ' όνειρό μου,

κι αν έχασα για πάντα τη χαρά,

κι αν σέρνομαι στ' ακάθαρτα του δρόμου,

πουλάκι με σπασμένα τα φτερά·

κι αν έχει, πριν ανοίξει, το λουλούδι

στον κήπο της καρδιά μου μαραθεί,

το λεύτερο που εσκέφτηκα τραγούδι

κι αν ξέρω πως ποτέ δε θα ειπωθεί·

κι αν έθαψα την ίδια τη ζωή μου

βαθιά μέσα στον πόνο που πονώ --

καθάρια πώς ταράζεται η ψυχή μου

σα βλέπω το μεγάλο ουρανό,

η θάλασσα σαν έρχεται μεγάλη,

και ογραίνοντας την άμμο το πρωί,

μου λέει για κάποιο γνώριμο ακρογιάλι,

μου λέει για κάποια που 'ζησα ζωή!

ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΜΟΥ

Είσαι άντρας. Ομως ο ίδιος πάντα μένω·

τα χρόνια που περάσανε με άφησαν

παράξενο παιδάκι γερασμένο.

Και δεν ποθώ πια τίποτε αδελφέ μου·

τα ονείρατα στα χέρια μου εσκορπίσαν

και τα 'δωκα, ροδόφυλλα του ανέμου.

Ω, πότε θα μπορέσεις να ξεχάσεις

τις έγνοιες της ζωής που σ' εκερδίσαν

να 'ρθεις απο 'κει πέρα, να περάσεις

τριγύρω μου το χέρι και σκυμμένος

ν' ακούσεις όσα πάθη εγονατίσαν

αυτόν που τόσο σου 'ναι αγαπημένος;

Καλέ μου, σιγανά θα σου μιλούσα,

θα σου 'λεγα πως όλοι μ' εμισήσαν,

πως ρεύοντας το δρόμο μου ετραβούσα,

διωγμένος κάθε μέρα απ' τους ανθρώπους,

μη ξέροντας ποιοι τόποι μ' εκρατήσαν,

μη ξέροντας σε ποιους πηγαίνω τόπους.

Κι ως είσαι λατρεμένος αδελφός μου,

τα μάτια σου κοιτώντας που εδακρύσαν,

θα ξεχνούσα τα βάσανα του κόσμου,

και βλέποντας μακριά, κατά τη δύση,

τα συννεφάκια που θαμπά εχρυσίασαν

φιλώντας ιλαρά το κυπαρίσσι,

για μια μικρήν ηλιολουσμένη πόλη,

για ένα μεγάλο σπίτι που εκυλήσαν

τα πρώτα πρώτα χρόνια μας και οι βόλοι,

για τις χαρές που ακόμα με κρατούνε

ικέτη, θε να σου 'λεγα, μα έσβησαν,

για τους καιρούς που δε θα ξαναρθούνε...