ΤΑ ΩΡΑΙΟΤΕΡΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ (Τόμος β΄)

Ενότητα: ΚΛΕΦΤΙΚΑ

του Γιάννη Κορίδη 

Εκδόσεις ΙΩΛΚΟΣ

ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΤΣΕ ΦΡΟΝΙΜΑ

«Βασίλη, κάτσε φρόνιμα, να γένεις νοικοκύρης,

για ν' αποχτήσεις πρόβατα, ζευγάρια κι αγελάδες,

χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν.

- Μάνα μου εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρης,

να κάμω αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν,

και να 'μαι σκλάβος των Τουρκών, κοπέλι στους γερόντους.

Φέρε μου τ' αλαφρό σπαθί και το βαρύ τουφέκι,

να πεταχτώ σαν το πουλί ψηλά στα κορφοβούνια,

να πάρω δίπλα τα βουνά, να περπατήσω λόγγους,

να βρω λημέρια  των κλεφτών, γιατάκια  καπετάνων

και να σουρίξω κλέφτικα, να σμίξω τους συντρόφους,

που πολεμούν με την Τουρκιά και με τους Αρβανίτες».

Πουρνό  φιλεί τη μάνα του, πουρνό ξεπροβοδιέται.

«Γεια σας βουνά με τους γκρεμνούς, λαγκάδια με τις πάχνες!

- Καλώς το τ' άξιο το παιδί και τ' άξιο παλικάρι».

ΚΕΡΝΑ ΜΑΣ ΣΚΛΑΒΑ , ΚΕΡΝΑ ΜΑΣ

Της νύχτας οι αρματωλοί και της αυγής οι κλέφτες

ολονυχτίς κουρσεύανε και την αυγή κοιμόνται,

κοιμόνται 'ς τα ψηλά βουνά και 'ς τους παχιούς τους ήσκιους.

Είχαν αρνιά και ψένανε, κριάρια σουβλισμένα,

είχαν κ' ένα γλυκό κρασί από το μοναστήρι,

είχαν και σκλάβα νέμορφη και τους κερνάει και πίνουν.

"Κέρνα μας, σκλάβα, κέρνα μας γεμάτα τα ποτήρια,

και κείνονε οπού αγαπάς για διπλοκέρασέ τον,

και 'ς το δικό μου το γυαλί ρίξε σπυρί φαρμάκι,

για ναν το πίνω βράδυ αυγή, αυγή και μεσημέρι,

να κατακάτσει ο σεβντάς, σεβντάς πού ‘χω για σένα".

ΚΑΛΑ ΤΡΩΜΕ  ΚΑΙ ΠΙΝΟΥΜΕ

Της νύχτας οι αρματωλοί και της αυγής οι κλέφτες

ολονυχτίς κουρσεύανε και ταις αυγές κοιμόνται.

Κοιμόνται 'ς τα δασά κλαριά και 'ς τους παχιούς τους ήσκιους.

Είχαν αρνιά και ψήνανε, κριάρια σουβλισμένα,

μα είχαν κ' ένα γλυκό κρασί, που πίν' τα παλληκάρια.

Κ’ ένας τον άλλον έλεγαν, κ' ένας τον άλλον λέει.

"Καλά τρώμε και πίνουμε και λιανοτραγουδάμε,

δεν κάνουμε κ’ ένα καλό, καλό για την ψυχή μας;

-ο κόσμος φκιάνουν εκκλησιές, φκιάνουν και μοναστήρια,

- να πάμε να φυλάξουμε 'ς της Τρίχας το γεφύρι,

που θα πέραση ο βόιβοντας με τους αλυσωμένους

-να κόψουμε τους άλυσους να βγουν οι σκλαβωμένοι,

να βγει της χήρας το παιδί, π' άλλο παιδί δεν έχει,

π' αυτή το χει μονάκριβο 'ς τον κόσμο ξακουσμένο".

ΣΑΡΑΝΤΑ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ

Σαράντα παλληκάρια από τη Λεβαδιά

Βγήκαν αρματωμένα , πάνε για κλεψιά .

Πάνε για να πατήσουν το Καλό Χωριό

Κάνα δεν έχουν πρώτο και τρανύτερο .

Γυρεύουν ένα γέρο για την ορμηνειά

Επήγαν και τον βρήκαν σε βαθειά σπηλιά

Οπέλιωνε τα” ασήμι κι” έφτιανε κουμπιά .

Γειά σου χαρά σου γέρο, καλώς τα παιδιά

Καλώς τα παλληκάρια, τα κλεφτόπουλα.

Σήκου να βγούμε γέρο, κλέφτες στα βουνά

Δεν ημπορώ παιδιά μου, γιατ” εγέρασα.

Περάστε από τη στάνη και τα πρόβατα

Και πάρτε τον υγιό μου τον μικρότερο.

Πώχει λαγού ποδάρι, δράκου δύναμη

Ξέρει τα μονοπάτια και τα σούρματα

Ξέρει και τα λημέρια που λημέριαζα

Ξέρει τις κρύες βρύσες πώπινα νερό

Ξέρει τα μοναστληρια πώπαιρνα ψωμί

Και ξέρει και τις τρύπες που κρυβόμουνα .

Αυτού μπροστά που πάτε στο Καλό Χωριό

Έχει όμορφα κορίτσια και γλυκά κρασιά

Τήρα μη σας μεθύσουν και σας πιάσουνε

Και στον κατή σας πάνε , σας κρεμάσουνε.

Του γέρου την ορμήνεια την ξεχάσανε

Επήγαν και μεθύσαν και τους πιάσανε .

Σαν τα” άκουσε κι ο γέρος χαμογέλασε

Κουμπούρια ξεκρεμάει κι” αρματώνεται.

Στο δρόμο που πηγαίνει βρίσκει τον πασά:

Ώρα καλή πασά μου και Τουρκοκριτή

Να βγάλει τα παιδιά μου απ” τη φυλακή …

ΕΝΑΣ ΑΗΤΟΣ ΠΕΡΗΦΑΝΟΣ

'Ένας αϊτός περήφανος, ένας αϊτός λεβέντης

από την περηφάνεια του κι’ από τη λεβεντιά του,

δεν πάει τα κατώμερα να καλοξεχειμάση,

μον’μένει απάνω 'ς τα βουνά, ψηλά 'ς τα κορφοβούνια.

Κ’ έρρηξε χιόνια 'ς τα βουνά και κρούσταλλα 'ς τους κάμπους,

εμάργωσαν τα νύχια του κ' επέσαν τα φτερά του.

Κι' αγνάντιο βγήκε κ' έκατσε, 'ς ένα ψηλό λιθάρι,

και με τον ήλιο μάλωνε και με τον ήλιο λέει.

"Ήλιε, για δε βαρείς κ' εδώ 'ς τούτη την αποσκιούρα,

να λειώσουνε τα κρούσταλλα, να λειώσουνε τα χιόνια,

να γίνη μια άνοιξη καλή, να γίνη καλοκαίρι,

να ζεσταθούν τα νύχια μου, να γιάνουν τα φτερά μου,

να ρθούνε τάλλα τα πουλιά και τάλλα μου ταδέρφια".

Ο ΟΛΥΜΠΟΣ ΚΙ Ο ΚΙΣΣΑΒΟΣ

Ο Όλυμπος κι ο Κίσσαβος, τα δυο βουνά μαλώνουν,

το ποιο να ρίξει την βροχή, το ποιο να ρίξει χιόνι.

Ο Κίσσαβος ρίχνει βροχή κι ο Όλυμπος το χιόνι.

Γυρίζει τότ' ο Όλυμπος και λέει του Κισσάβου.

"Μη με μαλώνεις, Κίσαβε, βρε τουρκοπατημένε,

που σε πατάει η Κονιαριά κι οι Λαρσινοί αγάδες.

Εγώ είμ' ο γέρος Όλυμπος στον κόσμο ξακουσμένος,

έχω σαράντα δυο κορφές κι εξήντα δυο βρυσούλες,

κάθε κορφή και φλάμπουρο κάθε κλαδί και κλέφτης.

Κι όταν το παίρν' η άνοιξη κι ανοίγουν τα κλαδάκια,

γεμίζουν τα βουνά κλεφτιά και τα λαγκάδια σκλάβους.

Έχω και το χρυσόν αϊτό, το χρυσοπλουμισμένο,

πάνω στην πέτρα κάθεται και με τον ήλιο λέγει:

-"Ήλιε μ', δεν κρους τ' από ταχύ, μόν' κρους το μεσημέρι,

να ζεσταθούν τα νύχια μου, τα νυχοπόδαρά μου;".

ΜΑΝΑ Μ΄ ΕΚΑΤΑΡΑΣΤΗΚΕΣ (απόσπασμα)

Μάνα με καταράστηκες, βαριά κατάρα μου ‘πες

Κλέφτης να βγεις παιδάκι μου, κάμπους βουνά να τρέχεις ,

Ολημερίς να πολεμάς και να ‘χεις όλη νύχτα

Μια πέτρα για προσκέφαλο και το σπαθί για στρώμα

Και το βαρύ ντουφέκι σου, σαν κόρη αγκαλιασμένο.

Να ήσουνα πετροπέρδικα , να πέταγες τα' αψήλου

Να αγνάντευες πως πολεμούν οι Κλέφτες με τους Τούρκους

Να αγνάντευες το γιόκα σου μπροστά να τρέχει απ' όλους

ΤΟΥ ΚΙΤΣΟΥ Η ΜΑΝΑ

Του Κίτσου η μάνα κάθονταν στην άκρη στο ποτάμι,

με το ποτάμι μάλωνε και το πετροβολούσε.

“Ποτάμι για λιγόστεψε, ποτάμι στρέψε πίσω

για να περάσω αντίπερα, πέρα στα κλεφτοχώρια,

όπ' έχουν κλέφτες σύνοδο, όπ' έχουν τα λημέρια”.

Τον Κίτσο τον επιάσανε, στην φυλακή τον πάνε,

χίλιοι τον πάν' από μπροστά και δυο χιλιάδες πίσω,

κι όλο ξοπίσω πήγαινεν η δόλια του η μανούλα.

"Κίτσο μου που 'ναι τ' άρματα, που τα χεις τα τσαπράζια,

τις πέντε αράδες τα κουμπιά τα φλωροκαπνισμένα;".

"Μάνα λωλή, μάνα τρελή, μάνα ξεμυαλισμένη,

μάνα, δεν κλαις τα νιάτα μου, δεν κλαις τη λεβεντιά μου,

μόν' κλαις τα 'ρημα τ' άρματα, τα 'ρημα τα τσαπράζια;".