Μέλισσες / Ιάκωβος Μαρκόπουλος

 

 

           

Άνοιξη. .   Ανάσταση ή αναγέννηση της φύσης; Δεν έχει σημασία. Αμφότερα είναι θηλυκά. Οπότε φέρνουν ζωή, και αυτό έχει σημασία.

            Είμαι μια μέλισσα και βγαίνω για πρώτη φορά φέτος έξω από την κυψέλη. Πέντε μήνες περίμενα αυτή τη στιγμή. Τη στιγμή της ελευθερίας και του καθήκοντος. Μαγεμένη πετάω ψηλά. Αυτά που βλέπω, που ακούω που αισθάνομαι με κάνουν ευτυχισμένη. Μακριά από το σκοτεινό και μονότονο περιβάλλον της κυψέλης πετάω κάτω από ένα καταγάλανο ουρανό, μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο με σκόρπιες εστίες πολύχρωμων και ζουμερών λουλουδιών. Το μέλι που είχαμε μαζέψει τελειώνει και έτσι θα απολαμβάνω τη θέα πίνοντας συγχρόνως και το νέκταρ των λουλουδιών. Τι καλύτερο θα μπορούσε να μου συμβεί;

            Ένα τεράστιο, κάτασπρο λουλούδι μπροστά μου έχει ανοίξει διάπλατα τα πέταλα του και με περιμένει να γευθώ τον χυμό του. Δεν είναι σωστό να το αφήσω να περιμένει! Τρυπώνω προσεκτικά μέσα του και αρχίζω να χαίρομαι τα αγαθά του.

-  Χωράω κι εγώ; Ακούω μια φωνή δίπλα μου.

            Γυρνάω και βλέπω την παλιά μου φίλη την Αργυρώ. Η Αργυρώ ήταν μια από τις μέλισσες που άφησαν την κυψέλη, το προηγούμενο καλοκαίρι, για μια καλύτερη ζωή. Για την ακρίβεια όσες έφυγαν είχαν ήδη στο μυαλό τους τι θα κάνουν.

            Θα έκαναν λένε μια κοινωνία όπου όλοι μαζί θα αποφάσιζαν για όλα τα θέματα της κυψέλης. Κάθε κλάδος όπως οι κηφήνες (τους οποίους ποτέ δεν θα έδιωχναν), οι συλλέκτες, οι φρουροί, οι τροφοί, ο βασιλικός οίκος που θα μετονομαζόταν σε μητρικός και ίσως και τα νεογνά  θα μαζεύονταν ξεχωριστά και θα συζητούσαν κάθε θέμα της κυψέλης. Κατόπιν θα έλεγαν την άποψή τους στο κεντρικό συμβούλιο. Στο συμβούλιο εκτός από τους εκπροσώπους των κλάδων θα βρισκόταν οι μόνιμοι γραμματείς η ευθύνη των οποίων θα ήταν να ελέγχουν αν οι αποφάσεις είναι ενάντια στο λαϊκό σύστημα της κυψέλης. Το κεντρικό συμβούλιο τέλος θα αποφάσιζε.

-  Και βέβαια χωράς, γλυκιά μου.

-  Σ' ευχαριστώ. Δε θα άντεχα να ψάξω για άλλο λουλούδι.

- Μα Αργυρώ εσύ μου φαίνεσαι πολύ κουρασμένη. Γιατί δε πας να ξεκουραστείς και να συνεχίσεις αύριο.

- Πολύ θα το ήθελα αλλά δε γίνεται. Θα πρέπει όσες εργάτριες μείναμε να μπορέσουμε να μαζέψουμε όσο το δυνατόν περισσότερη τροφή. Το μελίσσι μας κινδυνεύει.

- Μα τι πάθατε; Χάλασε η κυψέλη; Σας επιτέθηκε κανένα ζώο ή αρρωστήσατε;

- Δυστυχώς φίλη μου αρρωστήσαμε. Άσε με να πιω λίγο χυμό και θα στα πω. Θέλω να τα βγάλω από μέσα μου. Τώρα μάλιστα που ο υπεύθυνος κηφήνας είναι στην άλλη πλευρά του αγρού.

            Την έβλεπα να πίνει λαίμαργα το χυμό του λουλουδιού και τη λυπήθηκα. Τα φτερά της είχαν αρχίσει να σκίζονται και τα χρώματά της ήταν θαμπά. Οι κινήσεις της απελπιστικά αργές σα κάποιος να της είχε ρουφήξει όλη την ενέργεια.

Αφού ήπιε και χόρτασε έκατσε βολικά δίπλα και αναστέναξε.

- Από που να αρχίσω; Χαμογέλασε.

            Πάντα συμπαθούσα την Αργυρώ. Ήταν πάντα εύθυμη, καλοδιάθετη και εργατική. Αν και τώρα στα μάτια της διέκρινα ένα φόβο προσπάθησε να είναι όσο πιο φιλική και άνετη γινόταν.

-  Θυμάσαι, τότε που ήμουν εργάτρια στη κυψέλη μας;

- Και βέβαια θυμάμαι, της απάντησα ενώ συγχρόνως αναρίγησα που άκουσα να λέει "κυψέλη μας". Κάτι δε πήγαινε καλά.

- Η βασίλισσα η παλιά, ήταν πολύ φορτική. Φερόταν πολύ σκληρά σε όλες μας. Δεν είχε καλό χαρακτήρα. Αυτούς όμως που ταλαιπωρούσε περισσότερο ήταν οι κηφήνες. Με το παραμικρό τους πετούσε έξω από την κυψέλη. Για πρώτη φορά άρχισαν αυτοί να συζητάνε μεταξύ τους τα βάσανά τους.

- Ναι, συμπλήρωσα. Και είχαν αρκετό ελεύθερο χρόνο να το κάνουν.

- Είχαν λοιπόν μια λαμπρή ιδέα για το πώς θα μπορούσε να διοικηθεί μια κυψέλη χωρίς να είναι υποχρεωμένες οι μέλισσες να ανέχονται μια παράλογη βασίλισσα. Η ιδέα αυτή προτάθηκε σε όλες τις μέλισσες και όσες θελήσαμε να την εφαρμόσουμε φύγαμε και φτιάξαμε μια νέα κοινωνία.

- Ναι θυμάμαι, και μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα με την ιδέα. Είμαι όμως λίγο δειλή και δε τόλμησα να σας ακολουθήσω.

-  Και καλά έκανες. Ναι καλά έκανες. Πες μου. Τι έγινε με την προηγούμενη την βασίλισσα;

- Αναγκαστήκαμε και την διώξαμε. Πήρε μαζί της και την αυλή της και ησυχάσαμε. Τώρα ευτυχώς με τη νέα είμαστε καλά.

- Κοίτα φίλη μου εσείς διώξατε την βασίλισσα. Εμείς όμως ποιόν να διώξουμε για να ηρεμήσουμε; Όλοι δουλεύουμε και ζούμε για κάτι άυλο. Αυτό το άυλο λέγεται «ιδέα» και το υπηρετούμε χωρίς ποτέ να το δούμε.

-  Ναι φαντάζομαι εννοείς την ιδέα που είχατε και για την οποία φύγατε.

- Ακριβώς. Μόνο που για να εφαρμοστεί αυτό που σκεφτήκαμε έπρεπε ορίσουμε τους νέους κανόνες. Επειδή όλοι είχαμε εργασίες να κάνουμε αφήσαμε τους κηφήνες να ασχοληθούν. Πρώτα πρώτα αυτοί για να σιγουρευτούν ότι δεν θα ξαναγυρίσουμε στην παλιά μας ζωή δημιούργησαν μια ομάδα με κηφήνες και εργάτριες με αποστολή να προστατεύουν με κάθε τρόπο την καινούργια μας ζωή.

-  Από ποιους;

-  Μα από τα μέλη της κυψέλης. Μπορεί κάποιοι να το μετάνιωναν.

-  Δηλαδή έγινε μια ομάδα για να προστατεύει την κυψέλη από τα ίδια της τα μέλη; Καλά δεν επαρκούσαν οι φρουροί;

-  Μου φαίνεται δεν καταλαβαίνεις. Οι φρουροί επεμβαίνουν στις περιπτώσεις που εμφανιστεί κάποιος εξωτερικός κίνδυνος. Η ομάδα που δημιουργήθηκε ασχολούνταν συνεχώς και μόνο με τα μέλη της κυψέλης. Προστατεύουν την κοινωνία μας από εσωτερικούς εχθρούς. Όλοι είμαστε ύποπτοι και εν δυνάμει πολέμιοι της νέας ιδέας. Ότι δουλειά γίνεται από μέλισσες υπάρχει πάντα και ένα μέλος της ομάδας αυτής να ελέγχει.

- Καλά γλυκιά μου, ταΐζετε τόσες μέλισσες για να παρακολουθείτε η μία την άλλη;

- Δυστυχώς ναι. Και δεν είναι μόνο αυτές που ταΐζουμε. Οι μέλισσες του κεντρικού συμβουλίου είναι και αυτές αρκετές. Δουλειά τους είναι να οργανώνουν τη ζωή στη κυψέλη.

-  Θα ήθελα να μου πεις και πως οργανώθηκε. Νομίζω πως έχει ενδιαφέρον. Τι κανόνες βάλατε;

- Αν σου πω ότι και εγώ δεν τους ξέρω όλους, θα το πιστέψεις; Είναι τόσοι πολλοί. Για να καταλάβεις μπήκαν κανόνες για τα πάντα. Πως θα δουλεύουμε, τι θα τρώμε, πως θα ξεκουραζόμαστε, πως θα ταΐζουμε τα νεογνά, πως θα ζευγαρώνουν οι κηφήνες με τη μητέρα, πως θα καθαρίζουμε την κυψέλη και τόσα άλλα.

- Τι λες γλυκιά μου. Τι παραπάνω από αυτά που κάνουμε εμείς κάνετε και χρειάζεται να βάλετε και κανόνες;

-  Τίποτα. Απλώς πρέπει να φαίνεται καθαρά πότε κάποιος δεν κάνει καλά τη δουλειά του για να τιμωρηθεί.

-  Μα καλά γιατί κάποιος να μη θέλει να κάνει καλά τη δουλειά του.

- Το συμβούλιο ισχυρίζεται ότι κάποιοι μπορεί επίτηδες να μη κάνουν σωστά τις εργασίες τους με σκοπό να βλάψουν τη κυψέλη.

-  Μα έτσι θα χαθούν κι αυτοί.

- Τι να σου πω. Το μόνο που ξέρω είναι ότι είναι τόσοι πολλοί οι κανόνες που είναι αδύνατον να τους γνωρίζεις όλους. Για αυτό ανά πάσα στιγμή υπάρχει πιθανότητα να  φανείς επικίνδυνος για την κοινωνία.

-  Αν είναι δυνατόν!

- Αν τώρα που μιλάμε, για παράδειγμα, μας δει ο υπεύθυνος κηφήνας να μιλάμε, μπορεί να με κατηγορήσει ότι χασομερώ στη δουλειά μου και προδίδω έτσι την αγάπη που μου δίνει η κυψέλη.

- Και τι σκέφτεσαι να κάνεις για όλα αυτά.

-  Δυστυχώς τίποτα. Πρώτα πρώτα δεν μπορώ γιατί υπάρχει έλεγχος σε όλους. Αλλά και να μπορούσα τι θα έκανα; Αν το πρόβλημα ήταν κάποια βασίλισσα θα μπορούσα μαζί με τις άλλες εργάτριες να την διώξουμε ή να περιμέναμε υπομονετικά να πεθάνει να ησυχάσουμε. Τώρα όμως που μας κυβερνάει μια ιδέα πως μπορούμε να την πολεμήσουμε αφού είναι άυλη και δε πεθαίνει και συγχρόνως σαν άυλη μπορεί να κρυφτεί μέσα σε κάθε πράξη ή συνείδηση;

- Η αλήθεια είναι ότι μπλέξατε άσχημα.

- Και έτσι η ζωή μας έγινε κόλαση. Ταΐζουμε μέλισσες που δεν εργάζονται, όλοι προσπαθούν να κάνουν τα εντελώς αναγκαία για να μην τιμωρηθούν από κάποια αστοχία, λόγω των κανόνων, η αναπαραγωγή έγινε κι αυτή δύσκολη, καθημερινά τιμωρούνται πολλές μέλισσες για παραβάσεις που έκαναν, κανένας δεν εμπιστεύεται κανέναν και όλα αυτά έχουν αποτέλεσμα να παρακμάζουμε, να λιγοστεύουμε, να πεινάμε, και να μη μπορούμε να κάνουμε τίποτε. Οποιαδήποτε διαφορετική άποψη τιμωρείται. Έτσι ζούμε περιμένοντας απλώς να περάσει ο καιρός.

-  Ειλικρινά δεν έχω τι να πω. Δεν περίμενα μια τέτοια κατάληξη. Και να σκεφτείς ότι μέσα στη κυψέλη υπάρχουν στιγμές που ακούγεται η επιθυμία να ακολουθήσουμε το παράδειγμά σας. Είναι θα έλεγα κρυφός πόθος πολλών. Πολλοί μάλιστα συζητάνε με τους κηφήνες της κυψέλες σας και είναι ενθουσιασμένοι.

            Στεναχωρήθηκα πολύ. Δε μπορούσα να πιστέψω ότι εκείνος ο ενθουσιασμός, μα και η ελπίδα για κάτι νέο που ακουγόταν και ωραίο θα κατέληγε μ' αυτό τον τρόπο. Την άφησα να πιει λίγο νέκταρ και έμεινα να τη βλέπω.

-  Τι βλέπω; Δύο παλιές καλές φίλες, κάθονται και χαζολογάν πάνω στο πιο ζουμερό λουλούδι του αγρού. Ακούστηκε μια φωνή από πάνω μας.

            Η Αργυρώ ταράχτηκε. Φοβήθηκε μήπως ήταν ο υπεύθυνος κηφήνας της κυψέλης της και γύρισε απότομα να δει. Ευτυχώς για αυτήν ήταν η Χρυσούλα από την διπλανή κυψέλη. Η Χρυσούλα ήταν μια πολύ εργατική και καλή μέλισσα. Χαιρόμουν πολύ όταν την συναντούσα. Πολλές μέλισσες την θεωρούσαν λίγο χαζούλα αλλά εγώ κατά κάποιο τρόπο την αγαπούσα. Είχε μια απίστευτη ηρεμία και μια περίεργη λογική που οι περισσότεροι την θεωρούσαν παράλογη. Έλεγαν μάλιστα πολλά πίσω από την πλάτη της.

-  Είμαι στο διπλανό άνθος τόση ώρα και σας ακούω να μιλάτε. Μα καλά, θα δουλέψετε καθόλου;  ρώτησε χαμογελώντας.

-  Γεια σου Χρυσούλα. Έλα κοντά μας κι εσύ είναι μεγάλο το λουλούδι και μας χωράει όλες.

-  Φοβάμαι να πλησιάσω απάντησε.

-  Τι φοβάσαι Χρυσούλα; Είμαστε φίλες σου το ξέρεις.

-  Το ξέρω γλυκιά μου και σας συμπαθώ και τις δύο, αλλά να...... άκουσα πως η Αργυρώ είναι άρρωστη και....

-  Άσε άσε μη συνεχίζεις. Δεν υπάρχει λόγος να το σκέφτεσαι. Η Αργυρώ δεν έχει κάποια σωματική ασθένεια.

-  Και όμως δείχνει χάλια. Λυπάμαι Αργυρώ....

-  Όχι μη λυπάσαι, την αλήθεια λες, είπε περήφανα αυτή.

-  Κοιτάξτε κορίτσια. Πίνοντας νέκταρ εδώ δίπλα άκουσα λίγα από αυτά που λέγατε. Έχετε δύο άρρωστες κυψέλες.

-  Δε κατάλαβες, πετάχτηκα. Εμείς δεν έχουμε πρόβλημα.

-  Νομίζεις φιλενάδα. Μα... η κυψέλη που ζει η Αργυρώ πεθαίνει. Σε λίγο δε θα υπάρχει. Δεν είναι δυνατόν να περιμένουν από μια τόσο αδύναμη εργάτρια να συλλέξει αρκετό φαγητό.

-  Δεν έχουμε μείνει και πολλές, ψέλλισε η Αργυρώ.

-  Το κατάλαβα γλυκιά μου. Ελπίζω να μη στενοχωριέσαι. Εσύ κάνεις ότι μπορείς για το καλό της κυψέλης. Αυτό έχει αξία.

-  Ναι Χρυσούλα γιαυτό είμαι ικανοποιημένη και δε παραπονιέμαι.

-  Το πρόβλημα όμως δεν είναι η δική σου κυψέλη , αλλά η δική σου. Και έδειξε εμένα.

-  Μα τι λες Χρυσούλα! Την ρώτησα. Πως το έβγαλες αυτό το συμπέρασμα.

-  Η δική σας είναι η κυψέλη που γεννά άρρωστες κυψέλες.

            Σκέφτηκα στην αρχή πως παραλογίζεται. Προτού όμως μιλήσω σκέφτηκα ότι η ζύμωση της ιδέας που δημιούργησε την κυψέλη της Αργυρώς γεννήθηκε σε μας. Μάλιστα η ιδέα αυτή είναι πολύ δημοφιλής σε πολλές εργάτριές μας. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κάποιες νέες εργάτριες με την παρότρυνση ορισμένων κηφήνων να φύγουν ξανά. Στη δική μας την κυψέλη δύσκολα να επικρατούσε η ιδέα γιατί οι μεγαλύτερες σε ηλικία μέλισσες δεν είχαν καμιά όρεξη να μπούνε σε περιπέτειες. Εμείς, μάλλον, αποκτήσαμε ανοσία από την αρρώστια αυτή.

-  Ίσως Χρυσούλα να μπορέσουμε να γιατρευτούμε. Είπα.

-  Δε μπορείτε. Εκτός...  αν αφήσετε να εφαρμοστούν και σε σας οι κανόνες της κυψέλης της Αργυρώς που φέρνουν αρρώστιες, που στο κάτω κάτω, εσείς τις ανακαλύψατε και πολλές από εσάς τις ονειρεύονται.

-  Χρυσούλα δεν είδες τι έπαθε η κυψέλη της Αργυρώς. Θέλεις να πάθουμε και εμείς τα ίδια;

- Δυστυχώς, φίλη μου δεν υπάρχει άλλη λύση. Αν θα επιβιώσετε θα έχετε γιατρευτεί, μα και πάλι αν δεν τα καταφέρετε, δεν θα ξαναγεννήσετε άρρωστες κυψέλες.

            Σκέφτηκα ότι δεν θα έπρεπε να ακούω τις βλακείες της Χρυσούλας.  Αν είναι δυνατόν να επιτρέψω την καταστροφή της κυψέλης επειδή το λέει αβασάνιστα μια εργάτρια μιας άλλης κυψέλης. Και μάλιστα η ......

-  Κορίτσια, εγώ πρέπει να φύγω. Ήδη έχω αργήσει, είπε βιαστικά η Αργυρώ καταλαβαίνοντας πως η Χρυσούλα δεν είχε άδικο και πως εγώ έπρεπε να πάρω κάποια σημαντική απόφαση.

            Σιωπή επικράτησε για λίγο. Η ατμόσφαιρα έγινε βαριά. Η όμορφη ημέρα χάθηκε ξαφνικά. Έβλεπα την Χρυσούλα να κάθεται μακριά μας μη κολλήσει κάποια ανίατη αρρώστια και το ωραίο είναι ότι τελικά κατά βάθος την δικαιολογούσα. Δεν ήξερα τι να πρωτοσκεφτώ. Είχα μια τάση να φύγω. Ναι έπρεπε να φύγω νωρίτερα ίσως και από την Αργυρώ. Τα πόδια μου όμως ήταν δεμένα. Κάποια φωνούλα μέσα μου έλεγε πως η τρελο Χρυσούλα είχε δίκιο. Από την κυψέλη μας θα γεννηθούν άπειρες νέες κυψέλες. Αν δε δούμε το πρόβλημα κατάματα δεν πρόκειται να το αντιμετωπίσουμε. Και θα είμαστε υπεύθυνοι για το είδος μας. Όχι δεν μπορώ να το σηκώσω αυτό το βάρος.

-  Γεια σου Αργυρώ της είπα. Και.... Σε παρακαλώ.....να.... τώρα που θα πας στην κυψέλη ....... Πες σε δύο κηφήνες να μας επισκεφθούν. Θα τους περιμένουμε.

            Κανένας στην κυψέλη μας δεν ξέρει την αληθινή κατάληξη της απόπειρας που έκαναν οι φίλες μας. Και τελικά ........ ναι τελικά.....δε θα το μάθουν από  μένα. Έτσι κι αλλιώς δε θα με πιστέψουν. Θα το ζήσουν όμως. Θα το ζήσουν γιατί πρέπει να δώσουμε ένα τέλος στα λάθη.

            Ίσως για τελευταία φορά να απολαμβάνω αυτό το γαλανό ουρανό που μέσα σε μια πανδαισία χρωμάτων γυρίζω από λουλούδι σε λουλούδι και γεύομαι τους υπέροχους χυμούς τους, ξένοιαστα, χωρίς άγχος και χωρίς να έχω κάποιον να μου επιβάλλει να κάνω κάτι που έτσι κι αλλιώς ήταν ευχαρίστησή μου να το κάνω.

-  Γεια σου και σε σένα Χρυσούλα. Σου αφήνουμε το λουλούδι να το χαρείς. Είσαι πολύ τυχερή που δεν είσαι άρρωστη. Της είπα και πέταξα μακριά.

-  Γεια και χαρά σας κορίτσια. Περαστικά σας. Φώναξε η Χρυσούλα και η φωνή της χανόταν όπως  και οι επόμενες μέρες.