Ελεγεία .. .......Αρχίλοχος

1.

Δουλειά μου: ο πόλεμος
και η ποίηση επίσης.

2.

Ένα κοντάρι έχω όλο κι όλο.
Κερδίζω το ψωμί μου,
εξασφαλίζω το κρασί μου
(Ισμαρικό, ας σημειωθεί)
και κρατιέμαι όταν μεθάω.

3.

Άντε λοιπόν! Τράβα το γρήγορο ποτήρι,
σάλταρε στο καράβι,
πήδα στο αμπάρι, πέσε πάνω στα βαρέλια
και κρασοκύλησέ τα.
Τάπα μη μείνει! Δε μας βλέπω
τη βάρδια αυτή ξενέρωτοι να την περνάμε.
4.

Τέρμα το τραβολόγημα των τόξων
και των σφεντόνων η τρεχάλα.
Μάζεψε ο Άρης τα συμπράγκαλά του
από τον κάμπο.
Ώρα για το τέλειο μακελειό των σπαθιών.
Επιστατούν επιμελώς
άρχοντες φονιάδες εξ Ευβοίας.

5.

Απ' την κανάτα: μεθύσι εξ επαφής

6.

Όσο για την ασπίδα, εκείνο το έργο τέχνης
που αναγκάστηκα ν' αφήσω ανάμεσα στους θάμνους,
σίγουρα κάποιος Σάιος θα την απολαμβάνει.
Δεν πάει στο διάβολο· αφού κατάφερα και γλύτωσα,
με την ασπίδα τώρα θ' ασχολούμαι;
Αρπάζω αργότερα μιάν ίδια - για να μην πω καλύτερη.

7.

Όλεθρο φιλόξενο διαθέτω για πρόθυμους εχθρούς.

8.

Όποιος φροντίζει ν' αποφεύγει
την κατακραυγή του κόσμου, Αισιμίδη,
Δεν κινδυνεύει ν' απολαύσει πολλά

9.

Ούτε οι πολίτες ούτε η πόλη, Περικλή, σκοπεύουν
ν' αντιπαρέλθουν με χαρές μιά τέτοια συμφορά.
Ποιούς σκέπασε το ασίγαστο κύμα της θάλασσας
ξέρει καλά η οδύνη που οργώνει το βυθό της καρδιάς μας.
Μα οι θεοί ανέθεσαν τη θεραπεία των αμετάκλητων κακών
στην αντοχή της καρτερίας. Έτσι είναι
αυτά τα πράγματα: περαστικά.
Τώρα ήρθαν σε μας. θα αιμορραγήσουμε για λίγο
πίκρα κι απογοήτευση και αναστεναγμούς
και ύστερα θα τρέξουνε αλλού τη μόλυνσή τους.
Αφήστε λοιπόν τούς θρήνους και τούς οδυρμούς στα θηλυκά τους.

10.

Καταχωνιάστε τα κάπου
αυτά τ' αφόρητα δώρα του κύριου Ποσειδώνα.

11.

Μεσοπέλαγα βρήκαμε ν' αναθέσουμε τη σωτηρία μας
σε μιάν όμορφη παρθένα, προστάτιδα πόλης.

12.

Αν φρόντιζε ο Ήφαιστος να του εξασφαλίσει
ρούχα πεντακάθαρα, απ' την κορφή μέχρι τα νύχια,
θα ήταν όμορφος νεκρός: φλογόλευκος.

13.

το κλάμα Δε με ανακουφίζει.
Όσο για τις απολαύσεις και τα γλέντια,
χειρότερα πάντως Δε με κάνουν.

14.

Όσο πολεμάει ο μισθοφόρος, Γλαύκε,
καλύτερος φίλος Δεν υπάρχει.

15.

Ο πόνος και η αγωνία κρατάνε ανθρώπους τούς ανθρώπους.
16.

Ό,τι πολυτιμότερο έχουν η τύχη και η μοίρα,
αν είναι να το δώσουν, σε άντρα θα το δώσουν, Περικλή.
17.

Βλέπεις εκείνη τη συκιά στο βράχο;
με πόση άνεση ταΐζει τόσες κουρούνες!
Μιά που το 'φερε ο λόγος: φιλόξενο πλάσμα η Πασιφίλη.

Το ελεγείο είναι από τα σπουδαιότερα είδη της αρχαίας Λυρικής ποίησης. Αρχικά, η λέξη "έλεγος" σήμαινε "τραγούδι". σε μιά δεύτερη, απροσδιόριστη φάση, δήλωνε τη συγκεκριμένη φόρμα που ξεπήδησε από το έπος, με εναλλαγή εξάμετρων και πεντάμετρων στίχων και είχε χαρακτήρα θρηνώδη. Έτσι κατέληξε να σημαίνει "θρήνος". Όμως, όλα τα ελεγεία που μας παραδόθηκαν δεν είναι θρήνοι, δεδομένου ότι η μετρική αναστολή που επιχειρεί ο πεντάμετρος στίχος αποδίδει συγκρατημένη θλίψη ή μελαγχολική διάθεση. Ο Αρχίλοχος υπήρξε σπουδαίος δημιουργός ελεγείων. Η ειρωνική διάθεσή του, η εντυπωσιακή κοινωνική κριτική που ασκεί και ο δυναμικός μηδενισμός του βρήκαν στο ελεγείο σωστό καταφύγιο.
2. Ισμαρικό κρασί. Η θρακική πόλις Ίσμαρος, η ομηρική χώρα των Κικόνων, παρήγαγε πολύ καλό κρασί. Κατά μιάν άλλη παράδοση, το κρασί που αναφέρει ο ποιητής, προέρχεται από την πόλη Ισμαρία της νήσου Πάρου.
4. Άρχοντες φονιάδες εξ Ευβοίας. Αναφέρεται στους άγριους Άβαντες, κατοίκους της Εύβοιας. Οι αιμοχαρείς αυτοί πολεμιστές είχαν θρακική καταγωγή.
6. Κάποιος Σάιος. Οι Σάιοι ήταν πολεμικός λαός της Θράκης, κατά των οποίων πολέμησε ο ποιητής.
9. στο παρόν ελεγείο ο ποιητής θρηνεί τον πνιγμό του συζύγου της αδελφής του.
12. Όμορφος νεκρός: φλογόλευκος. και πάλι αναφέρεται στον πνιγμένο γυναικαδελφό του. Το πτώμα του χάθηκε στη θάλασσα και δεν μπόρεσαν να τον τιμήσουν με καύση.
17. Πασιφίλη. Το όνομα δεν αναφέρεται σε κάποια συγκεκριμένη γυναίκα. για τους Ίωνες σήμαινε την πόρνη· φίλη όλων, φίλη των πάντων. Το απόσπασμα όμως θεωρείται συνδεδεμένο με την προσπάθεια του ποιητή να διαπομπεύσει τις κόρες του Λυκάμβη

Η παραπάνω Ελεγεία, οι σημειώσεις και οι σχολιασμοί είναι του Κυρίου Γιώργου Μπλανά στην Ιστοσελίδα: http://users.otenet.gr/~aper/arxl/arxl08m.htm#n21