Θεοδώρα καὶ Βελισσάριος

Σίγουρα, εὐσεβέστατη ἡ Αὐγούστα Θεοδώρα.
Τὸ βλέπεις στὴν Ραβέννα, τὸ ἀκοῦς, καὶ τώρα, στὸ Σινᾶ.
Ἄλλο ὅμως ὁ Προκόπιος γράφει, κι ἄλλο κρυφὰ μηνᾶ.
Λέει πὼς γύριζε ἀπὸ τσίρκο σὲ τσίρκο ὅλη τὴ χώρα,
γυμνὴ καὶ ἀσελγής, μ᾿ ἕνα λεπτότατον σχοινίον
(ἐμεῖς θὰ λέγαμε ἕνα στρὶνγκ) ποὺ ἔκρυβε μόλις τὸ αἰδοῖον.

Κόρη κάποιου Ἀκάκιου, ἑνὸς φτωχοῦ ἀρκουδιάρη,
ἦταν αὐτὴ ποὺ διάλεξε ὁ βασιλιὰς νὰ πάρει.
Ἔκτοτε ὑποπόδιο, κι ἄβουλο ὄργανό της,
ὁ Ἰουστινιανός, τῆς Οἰκουμένης ὁ δεσπότης.

Ἔτσι ἀπὸ τὰ ὀνομαστὰ τῆς Ἀντιόχειας πορνεῖα,
βρέθηκε ἡ Θεοδώρα νὰ κρατᾶ τοῦ κράτους τὰ ἡνία.
Μὲ γνώμη της ρυθμίζονταν ὅλα τῆς Ἐκκλησίας,
μονοφυσιτικά, αἱρετικά, ἄκρως διεστραμμένα.
Θέματα τῆς αὐλῆς, προβλήματα τῆς ἐξουσίας,
λάθρα ἢ φανερά, ἔβρισκαν λύση ἕνα-ἕνα,
σύμφωνα πάντα μὲ τὸ περιβάλλον τὸ δικό της.

Τὸ πλήρωσαν αὐτὸ ἀκριβά, στρατός, κλῆρος, λαός.
Πρῶτος ὁ Βελισσάριος, ὁ ἔνδοξος στρατιώτης·
λένε πὼς τελείωσε τὸν βίο τοῦ ζητιάνος καὶ τυφλός,
αὐτὸς ποὺ ἔδωσε στὴν Πόλη ὅλη τὴν Ἰταλία,
καὶ ποὺ ἔφτασε ἡ φήμη του πέρα, ὡς τὴν Ἀγγλία.

Ἔκαναν ἔπος, μυθιστόρημα, τ᾿ ἀνδραγαθήματά του·
ὅμως γιὰ τὰ παθήματα καὶ γιὰ τὴ συμφορά του
βρῆκαν ὡς μόνη ἀφορμὴ (οὔτε μιλιὰ γι᾿ ἄλλη αἰτία)
τὸν φθόνο τῶν πολλῶν καὶ τὴ συκοφαντία.

Γιατί ἀλήθεια, ὁ ποιητὴς ὀνόματα νὰ δώσει;
Πρὸς τί, χωρὶς τεκμήρια καὶ ἄλλη μαρτυρία,
βασιλικὴ τιμή, ἄδικα ἴσως, ν᾿ ἀμαυρώσει,
ὅταν γιὰ Βελισσάριο, τυφλό, φτωχό, στὴ φυλακή,
κάνει μονάχα μνεία ἁπλὴ φυλλάδα λαϊκὴ
καὶ τὰ καθέκαστα σιωπᾶ ἡ ἐπίσημη ἱστορία;

Καὶ τώρα ἂς μὴ ρωτᾶμε τὰ γνωστά: ποιὸς δηλαδὴ καὶ τί,
κάνουν, πάντα σχεδόν, τὴν ἱστορία νὰ κρύβει τὸ γιατί.

Ἑλένη Ἀρβελέρ, Τὸ Ἄγνωστο Βυζάντιο, Ἑρμῆς 2006