Η ΟΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΦΗ΄/ Περδίκη Σοφία

Τις στιγμές που εισβάλλει η όραση στην αφή
βλέπεις το δέρμα ξέχωρα απ’ το σώμα
το κρατάς σαν μωρό
σφιχτά κι απαλά
μικρές τριχούλες ρίγη σταλάζουνε
στους οφθαλμούς
τρυγούν τα δάχτυλα την εσωτερική τους πλευρά
μην και σκιαχτεί η τρυφερότητα.

Κι ύστερα περνά από μπροστά σου
φευγαλέα η ματιά
μια πλήρωση της αίσθησης βλέπεις
όπως όταν η φλέβα φουσκώνει
το αίμα κυλά
τι τένοντας, τι τέντωμα
να σκάσει πάει η κρούστα
και είναι της πληγής τούτης ενόραση
η δερμάτινη μνήμη.

Ο ΘΕΡΙΣΤΗΣ / Περδίκη Σοφία

Στις μικρές πόλεις τα βράδια
όταν ο θεριστής έχει αποσυρθεί
στης στοάς το πιο εσώτερο δώμα
βγαίνουν οι κοπέλες ντυμένες με τα ρούχα
του ταφτά, τα πιο ακριβά, φορούν αρώματα.

Ισορροπούν με δυσκολία
πάνω σε ψηλά καλάμια, ο αέρας φυσά,
τα καλοκαίρια, όταν όλα είναι έξωμα
στήνεται το γλέντι, συγγενείς, πεθερικά
αρχαία ψάλλουν χορικά στη μέση της πλατείας,
τα ντέφια κρατούν τον ρυθμό
Ιωνικό, Βαλκανικό, δεν έχει εξάλλου σημασία καμία.
Ρέει της μέθης η πηγή και συνήθως ένα παιδί, το πιο νεαρό,
που το λένε Ευάγγελο καλείται να σύρει το χορό.

Στις μικρές κοινότητες, τις νύχτες χωρίς άστρα,
με κομμένο το ηλεκτρικό
λάμπουν παλλόμενα κεριά
πέντε ζάλες συγκαθιστές κοιτάζονται στα μάτια.

Πριν ξυπνήσει ο θεριστής, πριν κοπούν τα στάχυα.

Σοφία Περδίκη (μικρή αναφορά)

Η Σοφία Περδίκη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. 

Σπούδασε στη σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών «Βακαλό» και στη Σχολή Καλών Τεχνών «L’ École des Beaux-Arts de Saint-Étienne».
Από το 2010 είναι μέλος του Συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Βόρειας Ελλάδας (ΣΚΕΤΒΕ).

Ποιήματά της δημοσιεύονται σε σχετικές ιστοσελίδες του διαδικτύου..

Διατηρεί το ιστολόγιο: https://sofiaperdiki.wordpress.com/

Μια βόλτα / Σοφία Περδίκη

Μια βόλτα στο σώμα σου
με δυο άλογα
που θα καλπάσουν
ξεκινώντας
από την πρώτη κατοικία
την κόκκινη βίλα
που γέμιζε η στάθμη της
με υγρό γλυκό
κι έβαζες το δάχτυλο
στο στόμα
είχες τα μάτια ορθάνοιχτα
μάτια περισκόπια
έβλεπαν τα μεθεόρτια
της καρδιάς
που θα επισκέπτονταν
αργότερα
όταν θα έφταναν
στην κατάλληλη ηλικία.
Όλοι οι ήχοι εκείνοι
που έβγαιναν απ’ τον λαιμό
ήχοι μικροί
από γλέντια Μεγάλων
απορροφήθηκαν στο αίμα
κρατούνε το ίσο ακόμα
μέσα στο δικό σου σώμα.

Σου προτείνω
να ξεδιψάσεις τα άλογα
όταν θα τα δεις κουρασμένα
σ’ αυτήν την κρυμμένη σου στέρνα.
Και σαν θα’ χουν κάνει
τη μεγάλη βόλτα
στου κορμιού τα σωθικά
στη θάλασσά σου που βραδιάζει
και παίρνει ένα χρώμα ρουμπινί
όπως το κρασί
να τ’ αφήσεις ελεύθερα.

Σοφία Περδίκη

Τέσσερα τζιαι τέσσερα

Τέσσερα τζιαι τέσσερα γίνουνται οκτώ τέσσερα παλικάρκα πάσιν στον πόλεμον. Στον δρόμον που πηγαίνασιν μα επεινάσασι τσι εκάτσασιν να φάσιν τζιαι εδιψάσασιν. Γυρεύκουν νά ’βρουν βρύσην απάνω στο βουνόν τζ’ ήβρασιν έναν λάκκον των εκατόν ορκών. Eρίξαν το λαχνίν τους πκοιός έν’ να κατεβεί τζιαι έπεσεν η μοίρα πα στο μικρόν παιδί. Δέστε με αδέρφκια μου τζ’ εγιώ να κατεβώ, μες στο ερημολάτζιν να βκάλω το νερόν. Tζιαι τότες τα αδέρφκια του τον σφικτοδέσασιν, μες στο ερημολάτζιν τον κατεβάσασιν. Eβγάρτε με, αδέρφκια μου γιατ’ είδα το νερόν έν’ κότζινον τζιαι μαύρον μα τζιαι φαρματζιερόν. Ώσπου να τον τραβήσουσιν τζιαι να τον βκάλουσιν οι όφεις τζιαι τα φίδκια τον μισοφάασιν. Oπόταν θα επιστρέψετε εις την πατρίδα μου να τρώτε τζιαι να πίνετε εις την υγείαν μου, να πείτε τζιαι της μάνας μου στα μαύρα να ντυθεί γιατί τον γιον της τον μιτσήν δε θα τον ξαναδεί.

το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=FHoRXU_oGF4

H ΚΥΟΦΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ / Πόπη Μπαλαμωτή-Σπιτά

Μια ανεξιχνίαστη αναστάτωση

μ’ ανεβάζει στη σφαίρα

των λυρικών αποχρώσεων.

Αόρατος ιστός καλύπτει την ανάγκη

της υλιστικής αναζήτησης.

Ζω στη σιωπή των οραμάτων

που ψάχνουν τις λέξεις,

για ν’ αποκτήσουν σάρκα και οστά.

Αιωρούμαι ανάμεσα

στο ανεπαίσθητο θρόισμα της πεταλούδας

και στο βόμβο των μελισσών

και, όταν ολοκληρωθεί

η συλλογή της γύρης,

ξεκολλώ απ’  της κερήθρας το νέκταρ

και προσγειώνομαι

σε στίχους.

Στ’ ανοιχτά της θύμησης(2011)

Πόπη Μπαλαμώτη-Σπιτά (μικρή αναφορά)

Η Πόπη Μπαλαμώτη-Σπιτά γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας. 

Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. 

Εργάστηκε ως Καθηγήτρια στη Δημόσια Μέση Εκπαίδευση.

Διακρίθηκε σε πανελλήνιους διαγωνισμούς στην ποίηση, το διήγημα και το χρονογράφημα.

Πολλά ποιήματά της έχουν περιληφθεί σε διάφορες ανθολογίες και έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα λογοτεχνικά περιοδικά.

Έργα της :

• Καλημέρα Ήλιε, Βεργίνα / 2014
• Χρώματα στοργής, Εκδόσεις των Φίλων / 2012
• Οι πληγές των ονείρων, Εκδόσεις των Φίλων / 2011
• Στ' ανοιχτά της θύμησης, Εκδόσεις των Φίλων /  2011
• Τα τρικαλινά, Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Τρικκαίων / 2010
• Νόμος ζωής, Βασιλόπουλος Στέφανος Δ. /  2009 
• Ψηλαφώντας το χθες, Νέος Αργοναύτης /  2009 

ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ / Περδίκη Σοφία,

Πάνω στον βράχο

στο πέτρινο κρεβάτι

έστρωσα άμμο ψιλή

κεντημένη από προγονική βελονιά

με τ’ αρχικά μας χαραγμένα

στου βράχου τη σχισμή

κι ο ήλιος με βρήκε ανάσκελα

στα πόδια μου απλώθηκε ζεστή πνοή

κι ήσουν πιο κει εσύ

στα χέρια κρατούσες της εστίας τη μηχανή

καθόριζες βάθη και ζενίθ

στην παραλία που τη λέγαμε Λιβάδι.

Σ’ έβλεπα προσηλωμένο

άκουγα να τρέχει το νερό στ’ αυλάκι

κρύο νερό και δίψαγα

με το σώμα σε στάση ύπτια

κι είχα φυτέψει στην κοιλιά μου μιαν ελιά

να ρίχνει τη δροσιά της στα πιο απόκρυφα σημεία

εκεί στου βράχου την επιφάνεια τη λεία

περάσαμε και φύγαμε χωρίς επιστροφή.

Το φιλμ είπες έχει καεί

έμεινε μόνο στο χαρτί

των σκιών μας η αποτύπωση.

Ιάσων Ιωαννίδης (βιογραφικό σημείωμα)

Ο Ιάσων Ιωαννίδης γεννήθηκε στο Διδυμότειχο το 1928 πέθανε στην Αθήνα το 2010.  Επειδή έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και για τη δράση του αυτή εξορίστηκε στη Μακρόνησο, μαζί με τον πατέρα του Γιώργο και τον αδερφό του Σταύρο. 
Σπούδασε λογιστικά και άσκησε το επάγγελμα του λογιστή. 

Ποιητικές συλλογές: 

• Φωνές απ’ την πέτρα και τον άνεμο, (1954), 
• Φλέβες ποταμού (1958), 
• Απ’ το υπόγειο (1965), 
• Αλεξίφωτο (1974), 
• Μοίρα και διέξοδος (1978), 
• Γραγή (1982), 
• Πορεία και χρόνος (1987), 
• Ελεος και φόβος (1992), 
• Με τα μάτια πετούν οι άνθρωποι (1994) και 
• Μετάληψη (2004). 

Διηγήματα:

•  Ο μιγάς (1975) και 
• Σήματα ζωής (2000) 

και είχε γράψει θεατρικά έργα που παραμένουν ανέκδοτα.

Συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Επιθεώρηση τέχνης», «Τομές» και «Ευθύνη». Το έργο του έχει συγκεντρωθεί σε έναν τόμο («Ποιήματα-διηγήματα», 1982). 

Πέθανε το Σεπτέμβριο του 2010 σε ηλικία 82 ετών.

Ταριχευτής ημερών: Ποιητική Συλλογή του Στέλιου Θ. Μαφρέδας / Αρμός, 2007

Περιφέρομαι ικέτης

Εδώ σ᾿ αυτή την προκυμαία θα μα συναντήσεις
κάθε βράδυ, ικέτης των θεών να περιφέρομαι
ανάμεσα σε σκάφη νεόπλουτων
με ονόματα φαιδρά.

Με τούς άτυχους μελαψούς να συμφύρομαι
που καραδοκούν στο κύτος των πλοίων να χωρέσουν,
ενώ εγώ,
-ο κατά γενικήν ομολογίαν επιτυχημένος-
παρακαλώ στον κόρφο σου να με περιθάλψεις.

Εδώ σ᾿ αυτή την προκυμαία θα με βρεις
με σκυμένο κεφάλι, να ψάχνω τα ίχνη σου.

Αναπάντητες κλήσεις

Τι απόγιναν απόψε οι φίλοι μου.

Όλη μέρα τους αναζητῶ –
κανείς δεν αποκρίνεται στις κλήσεις μου.
Κι εσύ δεν είσαι πουθενά,
συνέχεια ακούω τη φωνή να λέει
αφήστε το μήνυμά σας…

Νοιώθω λύπη, νιώθω αδικημένος,
τώρα που ο πόνος στο στήθος δυναμώνει
να μην είσαι δίπλα μου·
και στο τηλέφωνο η φωνή είναι μαρτύριο,
δεν είναι παρηγοριά…

Οικονομίες κλίμακος / Μαφρέδας Στέλιος

Το λάδι στο καντήλι λιγοστό

τα χρόνια δίσεκτα και η μάνα όλα να τα λογαριάζει.

Τον ύπνο μοίραζε στα δυό –το φυτίλι όπως τσίριζε

καθώς καιγόντανε  ξερό.

Τρίξιμο δοντιών

τι φόβος! όταν γινόντανε σκοτάδι,

οι ίσκιοι πως άρχιζαν τον χορό.

Δυο δάκτυλα αν ήταν πιο πολύ το λάδι

κάπως πιο άγευστο το μεσημεριανό μας φαγητό,

θα ’χαν τα παιδικά μου όνειρα διάσταση άλλη

κι ο ύπνος ήρεμος –κανένα φάντασμα

δεν θα με είχε από τότε στο κυνηγητό.

Στην εταζέρα επάνω θυμάμαι το δεφτέρι

τα χρεωστούμενα, οι δόσεις τους, λειψό το φαγητό

αλώβητο το χρέος, η μάνα όλα να τα παζαρεύει

ν’ αυξάνει κάτι από όνειρο να λιγοστεύει κάτι από χαρά ·

(οικονομίες κλίμακος, θα πω ο γραμματισμένος)

υπομονή! μας πρόσταζε, πάει και τούτη η χρονιά.

Το κέρασμα του καφέ / Στέλιος Μαφρέδας

Το κέρασμα του καφέ

Όπως τον κοίταζα να στέκεται διστακτικός
πάνω απ’ το τραπέζι του υπαίθριου καφενείου,
τα κέρματα να μετράει αν φτάνουν
για ένα καφέ ελληνικό,
θυμήθηκα τον πατέρα.
Ψηλόν, γεροδεμένο και στα γεράματα ακόμη,
με τα ροζιασμένα χέρια
σκληρά και άκαμπτα απ’ τη φωτιά,
παραιτημένον πια απ’ τη ζωή
γεμάτον καημό και νοσταλγία.
Όπως τον κοίταζα και θαύμαζα την αξιοπρέπειά του,
σκέφτηκα προς στιγμή – μα δεν το τόλμησα,
να του προσφέρω τον καφέ
ίσως και κάποιο γλύκισμα για συνοδεία.
Δεν τόλμησα!
κι ας ένιωθα ευγνωμοσύνη
για έναν άγνωστο βιοπαλαιστή
που έμοιαζε με τον πατέρα,
έτσι όπως είχα χρόνια να τον δω
έτσι όπως μου έγνεφε από μακριά πολύ
και μ’ αποχαιρετούσε.

Οι ρόζοι του χεριού / Στέλιος Μαφρέδας

Όταν βγαίναμε απ’ το σπίτι
τον κρατούσα πάντοτε από το
μικρό δάχτυλο του χεριού του.
Ο πατέρας μου! ψιθύριζα
καθώς συγχρόνιζα το βήμα μου με το δικό του
και του χάιδευα τους ρόζους.
Καμάρωνα που ήταν τόσο σκληροί.
Σκληροί, σαν τη ζωή μας…

Στέλιος Θ. Μαφρέδας (μικρή αναφορά)

Ο Στέλιος Θ. Μαφρέδας γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1949. 
Έχει κάνει οικονομικές και τραπεζικές σπουδές.

Ποιητικές Συλλογές:

•   Νεύμα από απέναντι, Εκδόσεις των Φίλων /2017
•   Επιβάτης πορθμείου, Εκδόσεις των Φίλων/ 2014
•   Υπόκλιση στον αυτουργό, Εκδόσεις των Φίλων/ 2012
•   Άξονας περιστροφής, Μεταίχμιο/ 2009
•   Ταριχευτής ημερών, Αρμός/ 2007

οι γυναίκες της σιωπής / Ψαράκης Κώστας

1

Η σιωπή τους
-που την φορουν σαν ρούχο και σαν φώς-
ειναι ενα δέντρο ,με ρίζες που χάνονται 
πιο κάτω απο τις λέξεις.
Γι αυτό ειναι αυτές οι ίδιες
ο Τελευταίος Λόγος
ο Αρρητος
στης ζωής το μυστήριο.

2

                                               Ολη τους η ζωή ειναι ενα

εν τούτω νίκα αδιάκοπο.

3

Νικουν τη φτώχεια στα χαμόσπιτα.

Το φαί στο τραπέζι ειναι ένας θαυμα 

χαμογελούν εκείνο το βαθύ χαμόγελο

και ιδού ξανά, οι πέντε άρτοι και οι δυό ιχθύες!

Και ειναι το θάρρος τους 

μια απίστευτη νίκη της μιζέριας και της απελπισίας.

4

Νικούν τον πλούτο στα παλάτια

-τον άρχοντα του κόσμου τουτου-

τον κάνουν σκλάβο 

της ελεύθερης ψυχής τους.

και υπηρέτη του πονεμένου

κι ειναι η συμπόνοια τους

μια απίστευτη νίκη

του εγωισμού και της αδιαφορίας.

5.
η πιο σιωπηλή απο τη σιωπή
- η μηδένα διδάξασα-
που την φορούν σαν ρούχο και σαν φώς
η κρυφή τους δύναμη.

. . Προ ουδενός δεν ορρωδώ / Στόφορος Νίκος

Ατενίζω μάγισσες λέξεις, μ' ένα παράξενο δέος 
μέσα στη συμπαντόσκονη 
και στων ορμών του πνεύματος 
μ' επίκτητο το κλέος! 
Στου χρονοβόρου τ' άδολο
στην άναρχη γκραβούρα
που καίνε τ' αετώματα, με μαγική πρεμούρα.
"Προ ουδενός δεν ορρωδώ"
με πείσμα υποδόριο και κόντρα στη φουρτούνα
"στα άνισα της εποχής"
στο μέτωπο της Γαίας.
Να εξεγερθεί η συνείδηση
ν' αδράξει σκόρπιες μέρες
και να μινύρουν ένθερμα, το φάρδεμα της σκέψης
π' ανοίγουν τα γαρύφαλλα
και προκαλούν τις γεύσεις.
Μια αγκαλιά χίλια φιλιά
κι η φλόγα να μας καίει
έτσι θα κορυφώσουμε
στων οργασμών το κάστρο!
Τ' άρωμα απ' τις ηδονές
γλυκιά να φέρει μέθη
κι η θάλασσα αναντίρρητη
σε τούτη την αντάρα!
. 

Ατενίζοντας τη θάλασσα / Μαίρη Σουρλή

Μεταξένια απεραντοσύνη..
Όμορφα να αφουγκράζεσαι τον παφλασμό..
..αίσθηση αξόδευτου φιλιού.
Θάλασσα απολαυστικού ταξιδιού,
η αγάπη σ’ όλες τις μορφές της
ανοίγει δρόμο στους κύκλους τού καιρού.
Κοχύλια ηλιοβασιλέματος
ενώνονται με λαχτάρας άστρα.
Πνευματικά μαργαριτάρια
καθρεφτίζονται στα μάτια.

Πόσο γνωρίζουν άραγε οι καρδιές
τη γνώση του απείρου βάθους;

Ζυγιάζονται γλάροι
στο γαλάζιο ουρανό.
Μακροβούτι κάνει η ψυχή
στα ορμητικά νερά της αυτογνωσίας.
Μένει στο στόχο της πιστή.
ξεδιπλώνοντας τ’ αναρίθμητα πέταλα της.
Χορεύει στη δική της μελωδία
μυρίζει άρωμα αγάπης,
σκορπάει ενέργεια..
Αποθεώνει της ύπαρξης
το ενδόμυχο όνειρο,
νικάει τον πόνο, το χρόνο.
Η αλήθεια τραβάει μπροστά
ελευθερία, ελπίδας ανακάλυψη,
ανάγκη να κατακτήσεις
και να κατακτηθείς..!

Μαίρη Σουρλή

*Πίνακας του Eugene de Blaas (1912)

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ (μικρό απόσπασμα) / Κώστας Καρούσος

1ο 

Σκόρπια ώρα.
Ξύλα μπηγμένα σε λιμνοθάλασσα.
Κρύο περονιάζει τη γη των άγριων αμπελιών.
Κρόκος ελαστικός η συνείδηση.

2ο

Στα γρανάζια της έννοιας
ριγμένες φρενιάζουν οι νύχτιες ώρες,
μετρημένες μπουκιές,πόνοι μετεωρίτες,
επιταχυνόμενα χτυπήματα στον κρόταφο της γης.
Ο άνεμος ψηλαφεί την αδελφοσύνη των στίχων.
Βαθαίνει μέσα του η ώρα.

3ο

Ποιοί κρότοι φαρδαίνουν τις νύχτες ;
Αετώματα κατασπαραγμένης σάρκας,
χειραψίες διαδοχής των καιρών.
Βουβές ψυχές χαράζουν τόξα
κάτω στους δρόμους.

4ο

Ώρες που ρέει αργά το αίμα στη παλάμη.
Ποιος να σφυράει μέσ΄τις οξυές ή στα ρόδα,
κοντά στο δάσος, ξεγεννώντας τη θύελλα,
πυροδοτώντας τις κόκκινες ράγιες των στίχων ;

Aπό το βιβλίο ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ 

3η έκδοση-εκδ.΄΄Πάραλος΄΄Αθήνα -2009

Οι ονειροπόλοι / Υπερμάχου Χριστίνα

Αν δεν είναι οι εκλεκτοί
της ουτοπίας,
χωρίς επιφύλαξη θά' λεγα 
πως είναι τολμηροί.
Αφού τολμούν να βγαίνουν
έξω από το μέσα τους.
Γιά αποστολές
πότε του ύψους, πότε του βάθους.
Ενίοτε και της επιφάνειας.
Βεβαίως πάντα με τις αισθήσεις.
Παραμάσχαλα.
Μόνο και μόνο
για ένα νανούρισμα
στην αιώρα του φεγγαριού
ή για μια συνεύρεση με τ' άστρα
για μια καντάδα
ακόμα και για μια βόλτα
στις ρούγες τ' ουρανού.
Άλλοτε πάλι
Για μια καταβύθιση.
Μόνο και μόνο
για να τρυπώσουν
σε κάποιο όστρακο
ή για μια βυθοσκόπηση
στα θέλγητρα του βυθού.
Συνήθως για το κυνήγι
μιάς χίμαιρας
στα άδυτα των αδύτων
ως και τις εσχατιές.
Κι ύστερα επιστρέφουν
στην καθεστηκυία τάξη.
Ακουμπούν τις αισθήσεις
στη θέση τους
για ένα ξαπόσταμα
ώσπου να εκπνεύσει η νύχτα.
Κι ώσπου να εισπνεύσει φως
η μέρα απ' την αυγή.

Χριστίνα Υπερμάχου.

Μνήμη… / ΓΙΩΡΓΟΣ Δ. ΜΠΙΜΗΣ.

Μαύρο φεγγάρι βασιλεύει, μέσα στης πόλης
τα στενά
κι η νύχτα τ’ άστρα σαγηνεύει
μ’ ένα βιολί κι ένα ζουρνά…
……………………………………
Τυφλοί φαντάροι προχωράνε, σε μιαν αρένα
γκρεμισμένη,
νυχτώσανε κι όλο ρωτάνε
που ‘ναι η μοίρα τους γραμμένη…

Χρόνια πικρά, σβησμένοι ήλιοι, φεγγάρια
στης σιωπής το χρώμα,
κι η θλίψη σβήνει το καντήλι,
στης ξενιτιάς το μαύρο χώμα…
……………………………………
Μα ποια θυσία θα μερώσει τον ηλιολάτρη
τον αγέρα,…
μιαν ιαχή να λευτερώσει
με του καημού του τη φλογέρα…

Φιλήδυπνο / Κυριαζής Ιωάννης

Στη σκιά μιας συκιάς αν κοιμηθείς
λένε
βαριά θα πέσουν στο κεφάλι σου
τα πέλματα του ύπνου.
Γεμίζουν γάλα τα όνειρα
κολλάνε κάτω από τα μάτια σου
και δεν μπορείς να τ’ ανοίξεις.
Νωχελικές γυναίκες μαλακές
σαν το δέρμα του σύκου
σκίζουν στα δυο την κατακόκκινη σάρκα τους
και στην προσφέρουν.
Όσες δεν πρόλαβες
ώριμες πέφτουν μες στη Λήθη
ώσπου ξυπνάς μ’ ένα κοιμισμένο σκουλήκι στο στόμα.

Χρονοθύελλα 2012

Δημήτρης Χριστοδούλου (βιογραφικό σημείωμα)

Ο Δημήτρης Χριστοδούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και παρακολούθησε μαθήματα Πολιτικών Επιστημών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. 

Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1952, όταν το ποίημα του Νυχτοφύλακες δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Μακεδονικά Γράμματα. Την περίοδο 1967 – 1972, ο Δημήτρης Χριστοδούλου έζησε στο Παρίσι. Ασχολήθηκε επίσης με την πεζογραφία, το θέατρο και τη στιχουργική. Έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ολλανδικά και σουηδικά. Εξέδωσε 27 ποιητικές συλλογές, 15 μυθιστορήματα, πέντε διηγήματα και έγραψε 13 θεατρικά έργα.

Μεγάλη ήταν και η προσφορά του ως στιχουργού, καθώς έγραψε μερικά από τα σημαντικότερα τραγούδια του ελληνικού πενταγράμμου, τα οποία μελοποίησαν μεγάλοι και σημαντικοί συνθέτες, όπως οι Μίκης Θεοδωράκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Μάνος Λοΐζος, Χρήστος Λεοντής, Νίκος Μαμαγκάκης, Νότης Μαυρουδής, καθώς και οι Λίνος Κόκκοτος, Μίμης Πλέσσας, Γιώργος Ζαμπέτας και Κώστας Χατζής.

‘Εφυγε στις 4 Μάρτη του 1991.

Έργα του 

•  (2016)    Ελ Ντάμπα, Μετρονόμος
• (2014)    Ανέκδοτα ποιήματα, Μετρονόμος / ποίηση
• (2012)   Το γούπατο, Μετρονόμος
• (1995)   Η τελευταία έξοδος και άλλα διηγήματα, Αλεξάνδρεια
• (1988)   Η έκρηξη, Κέδρος
• (1987)    Καφετέρια, Κέδρος
• (1987)    Ούλαφ Πάλμε, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.
• (1987)   Το σαράβαλο, Κέδρος
• (1986)   Το γούπατο, Κέδρος
• (1986)   Το νησί, Κέδρος
• (1985)   Το ρολόι του Κυρρήστου, Κέδρος / ποίηση
• (1984)   Πλάγιος άνεμος, Κέδρος / ποίηση
• (1984)   Τα όπλα του Αχιλλέα, Κέδρος
• (1983)   Ο δρόμος για τα καθαρά, Κέδρος / ποίηση
• (1982)   Ντισκοτέκ, Κέδρος / ποίηση
• (1981)   Ελλάδα μπάυ ντέυ, Κέδρος / ποίηση
• (1979)   Γωνία ποτάμι και γέφυρα, Κέδρος
• (1978)   Νετρόνια, Κέδρος / ποίηση
• (1977)   Πετρέλαια, Κέδρος / ποίηση
• (1954)   Νυχτοφύλακες / Ελληνικά γράμματα / ποίηση

Πηγή: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Χρόνια ποτίζουμε τη γη / Χριστοδούλου Δημήτρης

Χρόνια ποτίζουμε τη γη
με λέξεις πεθαμένες
ελευθερία και αδερφός
ρίζες βαθιά χαμένες

Αχ! τα λόγια που μας είπαν
γίνανε αλυσίδες μας
και τα μάτια που χάθηκαν
πήραν τις ελπίδες μας

Χρόνια τη χτίζουμε τη γη
και χρόνια τη γκρεμίζουν
τα όνειρα και τα πουλιά
στο Χάρο τα χαρίζουν

Αχ! τα λόγια που μας είπαν
γίνανε αλυσίδες μας
και τα μάτια που χάθηκαν
πήραν τις ελπίδες μας

το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=GWFHpOlnbR0

Τον πόλεμο τον κάνουνε / Χριστοδούλου Δημήτρης

Τον πόλεμο τον κάνουνε
μόνα τους τα κανόνια
κανείς δεν τα σταμάτησε
εδώ και χίλια χρόνια

Τα κανόνια πολεμάνε
και οι άνθρωποι πεθαίνουν
τα κανόνια τραγουδάνε
μα οι έμποροι σωπαίνουν

Και αν τα κανόνια γέρασαν
καινούρια πολεμάνε
φωτιά τον κόσμο πέρασαν
και ακόμα τραγουδάνε


το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=OfkO6qDGusQ

Παράπονο / Χριστοδούλου Δημήτρης

Τι θέλεις απ’ τα νιάτα μου
που είναι πικραμένα
δεν ξέρεις τι θα πει καημός
τι θέλεις από μένα

Εγώ περπάτησα γυμνός
εγώ βαδίζω μόνος
μου `γινε ρούχο ο σπαραγμός
και σπίτι μου ο πόνος

Δεν ξέρεις τι `ναι μοναξιά
καρδιά που κλαίει τη νύχτα
όσα τραγούδια σου `γραψα
στην κρύα νύχτα ρίχ’ τα


το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=V23iwtUA2aE

Ο Μέτοικος / Χριστοδούλου Δημήτρης

Σαν σύννεφο απ’ τον καιρό
μονάχο μες τον ουρανό
πήρα παιδί τους δρόμους

Περπάτησα όλη τη γη
μ’ ένα τραγούδι στην καρδιά
και τη βροχή στους ώμους

Μ’ αυτά τα χέρια σαν φτερά
που δεν εγνώρισαν χαρά
πάλεψα με το κύμα

Κι είχα βαθιά μου μια πληγή
αγάπη που δε βρήκε γη
χαμένη μες το κρίμα

Με πρόσωπο τόσο πικρό
από τον ήλιο το σκληρό
χάθηκα μες τη νύχτα

Κι ο έρωτας με πήγε κει
που `χα στα χείλη το φιλί
μα συντροφιά δεν είχα

Με την καρδιά μου μια πληγή
περπάτησα σ’ αυτή τη γη
που είχα να τη ζήσω

Μα μου τα πήρανε μαζί
το όνειρο και την αυγή
και φεύγω πριν αρχίσω

Σαν σύννεφο απ’ τον καιρό
μονάχο μες τον ουρανό
θα `ρθω ξανά κοντά σου

Μέσα σε κείνη τη βροχή
που σ’ άφησα κάποιο πρωί
κι έχασα τη ζωή μου

Θα `ρθω ξανά απ’ τα παλιά
σαν το πουλί απ’ το νοτιά
την πόρτα να χτυπήσω

Θα `ναι μια άνοιξη πικρή
που όλα θ’ ανοίγουνε στη γη
κι απ’ την αρχή θ’ αρχίσω

το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=GA_AXe77T6U

Μια καλημέρα / Χριστοδούλου Δημήτρης

Στο μονοπάτι σαν θα βγεις,
Μιας ανοιξιάτικης αυγής,
Να μη ξεχάσεις να της πεις
Μια καλημέρα της ζωής

Μια καλημέρα είν’ αυτή
Πες τη κι ας πέσει χάμω
Πες τη κι ας πέσει χάμω
Παλάτια χτίζουν οι θεοί
κι εμείς πάνω στην άμμο
κι εμείς πάνω στην άμμο

Με τα χαράματα σαν βγεις
Από την πόρτα της ζωής
Μια καλημέρα να της πεις
Κι ας είσαι μόνος μες στη γη

το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=YqQoWxHevuY

Καημός / Χριστοδούλου Δημήτρης

Είναι μεγάλος ο γιαλός
είναι μακρύ το κύμα
είναι μεγάλος ο καημός
κι είναι πικρό το κρίμα

Ποτάμι μέσα μου πικρό
το αίμα της πληγής σου
κι από το αίμα πιο πικρό
στο στόμα το φιλί σου

Δεν ξέρεις τι ‘ναι παγωνιά
βραδιά χωρίς φεγγάρι
να μη γνωρίζεις ποια στιγμή
ο πόνος θα σε πάρει

το  ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=-MF8LWEBKsM

Έχει ο χάρος σκαλωσιές / Χριστοδούλου Δημήτρης

Έχει ο χάρος σκαλωσιές
και χτίζει κάθε νύχτα
ένα παλάτι σκοτεινό
που κατοικεί η πίκρα.

Έχει για χτίστες πονηρούς
που αμπαρώνουν πόρτες
τον πόλεμο θεμέλιο
και πέτρα τους στρατιώτες.

Έχει η γη αρματωσιές
σίδερο και ατσάλι
να χτίζει ο χάρος μέγαρα
και να γκρεμίζει πάλι.

το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=3a7YKUAYuGk

Δώδεκα παιδιά / Χριστοδούλου Δημήτρης

Δώδεκα παιδιά στους δρόμους, δώδεκα παιδιά,
πήραν τη βροχή στους ωμούς, δώδεκα παιδιά,
[κράτησαν ψηλά τον ήλιο, κάνανε το κρύο φίλο,
πήγαν πιο μακριά κι απ’ τα πουλιά.]

[Βρήκαν στην κορφή, την παλιά πληγή,
το χρυσό μαχαίρι του ληστή.]

Δώδεκα παιδιά στους δρόμους, δώδεκα παιδιά,
πήραν τη βροχή στους ωμούς, δώδεκα παιδιά,
[κράτησαν ψηλά τον ήλιο, κάνανε το κρύο φίλο,
πήγαν πιο μακριά κι απ’ τα πουλιά.]

Δώδεκα παιδιά στους δρόμους, δώδεκα σπαθιά,
πήραν το Χριστό στους ωμούς δώδεκα παιδιά,
[χάραξαν στη γη τους νόμους, άνοιξαν στη νύχτα δρόμους
κι έγινε η αγάπη πιο βαθιά.]

[Γράψαν μιαν ευχή, να μη ξεχαστεί,
κάτω από το χώμα η γιορτή.]

το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=R_kouXCMUSI

Γεννήθηκα σε μια στιγμή / Χριστοδούλου Δημήτρης

Γεννήθηκα σε μια στιγμή
του κόσμου και βαδίζω
για μια μεγάλη χαραυγή
και πίσω δε γυρίζω

Μια φορά στον κόσμο ήρθα
δυο φορές μ’ αρνήθηκαν
και όταν είπα την αλήθεια
όλοι οι δρόμοι κλείστηκαν
Μια φορά στον κόσμο ήρθα
δυο φορές μ’ αρνήθηκαν
και όταν είπα την αλήθεια
όλοι οι δρόμοι κλείστηκαν

Γεννήθηκα και ήταν πρωί
μα έζησα την νύχτα
άλλα μου είπαν οι θεοί
και άλλα στο κόσμο βρήκα


το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=cR6s4vrymRE

Βράχο βράχο / Χριστοδούλου Δημήτρης

Είναι βαριά η μοναξιά
είναι πικρά τα βράχια
παράπονο η θάλασσα
και μου ‘πνιξε τα μάτια

Βράχο βράχο τον καημό μου
τον μετράω και πονώ
κι είναι το παράπονό μου
πότε μάνα θα σε δω

Πάρε με θάλασσα πικρή
πάρε με στα φτερά σου
πάρε με στο γαλάζιο σου
στη δροσερή καρδιά σου

Βράχο βράχο τον καημό μου
τον μετράω και πονώ
κι είναι το παράπονό μου
πότε μάνα θα σε δω

Πάρε με να μην ξαναδώ
τα βράχια και το χάρο
κάνε το κύμα όνειρο
και τη σιωπή σου φάρο

Βράχο βράχο τον καημό μου
τον μετράω και πονώ
κι είναι το παράπονό μου
πότε μάνα θα σε δω

Γίνε αστέρι κι ουρανός
γίνε καινούργιος δρόμος
να μην βαδίζω μοναχός
να μην πηγαίνω μόνος

Βράχο βράχο τον καημό μου
τον μετράω και πονώ
κι είναι το παράπονό μου
πότε μάνα θα σε

το ακούτε: https://www.youtube.com/watch?v=DgwcUpHLuhE

Ο μικρός στρατιώτης / Χριστοδούλου Δημήτρης

Ένα δέντρο που ανθίζει μες στον κόσμο μόνο του
είναι ο μικρός στρατιώτης που μετράει τον πόνο του.

Του μουσκεύουνε τη χλαίνη χιόνια κι άγριες βροχές
Κι ένα γύρο σταυροπόδι τον φυλάνε οι κορφές.
Ένα χέρι που παγώνει με το όπλο μόνο του
είν' αυτό που θα καρφώσει στην καρδιά τον πόνο του.

Του μουσκεύουνε τη χλαίνη χιόνια κι άγριες βροχές
Κι ένα γύρω σταυροπόδι τον φυλάνε οι κορφές. 

Δειλοί σε παραίσθηση΄: Ποιητική Συλλογή της Παναγιώτας Χριστοπούλου - Ζαλώνη Βεργίνα, 2011

Σ' ορυχεία αισθημάτων

καταλάγιασαν τα σφυροκοπήματα, 

σταμάτησαν οι εργάτες της αγάπης.

"Απεργούμε" είπαν...

Πίνουν τώρα καφέ πικρό

τεμπελιάζοντας στην πλατεία

Ανίας και Κενότητας γωνία,

κάτω απ' το μεγάλο δένδρο

με τα νεκρά φύλλα...

Στο πέλαγος του ωραίου / Ποιητική Συλλογή της Παναγιώτας Χριστοπούλου - Ζαλώνη / Βεργίνα 2013

Δεν

Δεν σου μιλώ.

Αισθάνομαι 

Δε σε ρωτώ.

Νιώθω.

Δε σε ακούω

Χιλιάδες μελωδίες

συνωστίζονται στ' αυτιά μου.

Δε σε θωρώ.

Γιατί να σχίσω την καρδιά μου;

Αν πέσεις και χτυπήσεις;

H ποιητική συλλογή "Στο πέλαγος του ωραίου" της Παναγιώτας Χριστοπούλου -Ζαλώνη έχει μεταφραστεί (μετάφραση: Γεωργία Χαϊδεμενοπούλου, Κατερίνα Βουκάκη) εκτός από τα ιταλικά, στα αλβανικά και στα κινέζικα. 

Άστεγοι... / Ποιητική Συλλογή της Παναγιώτας Χριστοπούλου - Ζαλώνη / Βεργίνα, 2016

Το κάλλος

της ποίησής μου

σιωπηλός διαβουλευτής

ανάμεσα στο εγώ μου

και τη φαντασία μου.

Το έμψυχο

και το άψυχο -

Έτσι για την

μεταξύ τους αρμονία

ή απλά για μια

συγκινησιακή

εκτόνωση.

***

Η νύχτα έβρεχε ελπίδες

Προσέτρεξε στην τέχνη της Ποιήσεως

κι άρπαξε λίγα δράμια ελπίδες,

τρεις στίχους έχτισε

για να βρει καταφύγιο,

κλείνοντας πίσω του τις θύρες.

Ακούγεται τώρα μουσική,

ένα τραγούδι, σαν κυμάτισμα της θάλασσας,

σε συγχορδίες περίπλοκες

και τόνους μαγικούς παλιούς,

μέχρι να φθάσει η ώρα, ν’αποκοιμηθεί

κρατώντας, τις ελπίδες που απέκτησε,

σφιχτά,

πριν βγάλουνε φτερά

κι αλλάξουν ρότα.