ΘΡΗΝΟΙ ΚΑΙ ΠΑΙΝΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΧΑΜΕΝΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ (Από την ανθολογία Απόστολου και Καίτης Μαγγανάρη Εκδόσεις ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ – Α.Α. ΛΙΒΑΝΗ )

 (Προτείνει η Βασιλική Κοκκίνου)

Η μικρασιατική τραγωδία δεν είναι η τραγωδία μιας γενιάς, ενός
αρχοντικού οίκου ή μιας δυναστείας, αλλά η τραγωδία ενός ολόκληρου
έθνους στα 1922 που συνεχίζεται μέσα στα ποιήματα, τα τραγούδια και
τα πεζά κείμενα, τις διηγήσεις και τις αφηγήσεις που διαβάζουμε εμείς
οι κατοπινοί Έλληνες. Αυτό το ασύλληπτο και φοβερό που συνέβη στον
ελληνισμό μέσα στο διάβα της ιστορίας διατηρείται ζωντανό σαν
υποχρεωτική εξιλέωση στις μνήμες των μεταγενεστέρων.

    ΟΛΕΘΡΟΣ (αγνώστου ποιητή)

Τι εν τω κακό που γένηκε τούτο το καλοκαίρι
που ξεκληρίστηκε ο ντουνιάς και η Χριστιανοσύνη.

Ο Πόντος ξεριζώθηκε, η Σμύρνη κατεστράφη
στην Προύσα, στην Αττάλεια δεν έμεινε σημάδι!

Πέρα εις την Καισάρεια, Πέργαμο, Μαγνησία
δε φαίνεται, δε βρίσκεται Ρωμιός για να μιλάει.

Οι Τούρκοι τα κουρσέψανε, οι Τούρκοι τα πατήσαν,
τη χώρα την κατέστρεψαν, την πλούσια τη Σμύρνη

Που ήταν τ’ άνθι του ντουνιά, καμάρι της Ασίας
όπου είχε μέσα Έλληνες και μίλαγαν μια γλώσσα,

Τη γλώσσα την ελληνική, την ξακουσμένη γλώσσα.
Εξεκληρίσαν τον ντουνιά, κατάστρεψαν τον κόσμο

έχασε η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα,
η αδερφή τον αδερφό, Ο άντρας τη γυναίκα

και γυναικόπαιδα πολλά, γερόντισσες και γέροι,
ήρθαν εδώ ξυπόλυτοι, γδυτοί και πεινασμένοι…

Μα ένα πουλί, καλό πουλί, ελάλησε και λέει:
Μην κλαίτε την καταστροφή και μην πολυλυπάστε

ποιος ξέρει τι καιροί θα ’ρθουν, τι χρόνοι θα γυρίσουν
να πάμε να τα πάρουμε για να πολυχαρούμε…

(Εικόνα: Σμύρνη 11 - Levantine Heritage Foundation)