Στ’ ακρογιάλια του Ομήρου λάμπει ακόμη της Ιωνίας το φως,
φλοισβίζει ακόμη μαλακό λυκαυγές, γλυκό λυκόφως
μέσα στο πνεύμα το αίμα, και το πνεύμα μέσα στο αίμα
- εκεί ακούεται το πικρότερο παράπονο της Ιστορίας
κι όχθη την όχθη βηματίζει η θλίψη του Θεού.
( Νικηφόρος Βρεττάκος )
Ένας αιώνας πέρασε ήδη από την πικρή εκείνη ώρα που χάθηκαν οι αλησμόνητες πατρίδες των Ελλήνων, στη γη της Ιωνίας. Σύμφωνα με όσα εξιστορούν οι δύο σπουδαίοι ιστορικοί μας, ο Ηρόδοτος και ο Παυσανίας, ο μικρασιατικός ελληνισμός έχει ηλικία τουλάχιστον 30 αιώνων. Όλοι οι λαοί της Μέσης Ανατολής γνώριζαν τους Ίωνες από τα πολύ παλιά χρόνια. Ήταν οι «Γιαβάν» για τους Εβραίους, οι «Ιούνα» για τους Πέρσες, οι «Ουινίμ» για τους Αιγύπτιους. Οι ιστορικοί μάς πληροφορούν ότι οι πρώτοι Έλληνες άποικοι ήταν στην πλειονότητά τους Αθηναίοι, με αρχηγό τον Άνδροκλο, γιο του ηρωικού βασιλιά της Αθήνας Κόδρου. Αργότερα, μετά το τέλος του Τρωικού Πολέμου, οι Αχαιοί οπλίτες του Αγαμέμνονα περιπλανήθηκαν στις ακτές σπέρνοντας στο διάβα τους καινούριες πόλεις : αυτοί θα γίνουν οι ιδρυτές της Ιωνίας. Εξήντα χρόνια περίπου μετά τα τρωικά, θα κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτοι Αιολείς, φυγάδες από την ίδια τους την πατρίδα, εξαιτίας της εισβολής των Θεσσαλών. Αποβιβάζονται στον Έρμαιο ή Ερμαϊκό κόλπο, εκεί όπου σε λίγο θα αναδυθεί η Σμύρνη, η πανέμορφη μητρόπολη του Μικρασιατικού Ελληνισμού, η πόλη που έμελε να γίνει παρανάλωμα του πυρός από τα χέρια βαρβάρων και ανελέητων ανθρώπων, σκορπώντας την καταστροφή, το χάος, τον θάνατο και ανείπωτο πόνο σε πολλές χιλιάδες ανθρώπους της μικρασιατικής γης.
Με τον όρο Μικρασιατική Καταστροφή περιγράφεται το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1918-1922, που σήμανε και το τέλος της Μεγάλης Ιδέας. Άμεσες συνέπειες ήταν η απομάκρυνση της ελληνικής διοίκησης από τη Σμύρνη, η υποχώρηση του ελληνικού στρατού μετά την κατάρρευση του μετώπου και η εκδίωξη του μεγαλύτερου μέρους του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού της Ιωνίας. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού, στη Μικρά Ασία κατοικούσαν 1.694.000 Έλληνες. Στη Θράκη και στην Κωνσταντινούπολη 731.000. Στην περιοχή της Τραπεζούντας 350.000 και στα Άδανα 70.000. Συνολικά ζούσαν 2.845.000 Έλληνες και αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού της περιοχής. Το ελληνικό στοιχείο κυριαρχούσε οικονομικά και είχε καταφέρει να διατηρήσει την πολιτιστική του κληρονομιά, παρότι αποτελούσε μειονότητα σε εχθρικό περιβάλλον.
Οι δύο πόλεις του Δήμου μας, το Κερατσίνι και η Δραπετσώνα, ήταν μεταξύ αυτών που άνοιξαν την αγκαλιά τους για να δεχθούν αυτούς τους ξεριζωμένους ανθρώπους. Κι εκείνοι αγωνίστηκαν, δούλεψαν σκληρά και κατάφεραν να προοδεύσουν, μεταδίδοντας και στους γηγενείς το προοδευτικό, σπινθηροβόλο πνεύμα τους.
Το ποίημα του Βασίλη Τσακίρογλου, αντιπροέδρου της ΕΤΕΠ Κερατσινίου, απεικονίζει με γλαφυρό τρόπο τα όσα προαναφέραμε.
ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ
Εδώ κατοικώ.
Στην πόλη των Θυμαιταδών.
Πρόσφυγας,
αποκαϊδι των Τρώων και των Αχαιών
έρμαιο του ανέμου
σε δύσπνοους δρόμους
και αλάνες της πίκρας,
ανάμεσα σ’ ένα σωρό νύχτες κι ερωτηματικά.
Πρόσφυγας και πάλι,
τρεις χιλιάδες χρόνια μετά
η δική σου σχεδία με ξανάφερε
από το πυρπολημένο ακρογιάλι της Ιωνίας.
Στην ζεστή αγκαλιά σου
έλιωσαν τα καρφιά της σταύρωσης
και τα σημάδια του ξεριζωμού.
Όμως οι αγαπημένοι σου νεκροί
περπατούν εδώ.
Όλοι, αυτοί που σε υπερασπίστηκαν
από τη μάχη της Σαλαμίνας
μέχρι τη μάχη της «Ηλεκτρικής».
Από τον Θεμιστοκλή και τον Ευρυβιάδη
μέχρι τον Καραϊσκάκη
και τους έντεκα πεσόντες ΕΛΑΣΙΤΕΣ.
Όπου φως και λαβωματιά.
Δεμένο στα πατρογονικά σου υψώματα
κατηφορίζεις προς το Ικόνιο
και το Ηράκλειο λιμανάκι σου.
Κόκκινο φως-Κρόσσια από το δειλινό-
βάφει τα καράβια σου.
Στα σκασμένα χείλη του καπετάνιου πατέρα,
βρεμένα από θαλασσινό αγέρι
το χαμόγελο φέτα από φεγγάρι.
Στο παράθυρο
μια ζαρντινιέρα με βασιλικό
και οι ομορφούλες
να ρουφούν τον τελευταίο σου ήλιο.
Κερατσίνι αγάπη μου.
Από τις ζωγραφιές
και των θεών το αποτύπωμα
θα σ’ ανασυνθέσω και θα σ’ ονοματίσω
αν και γνωρίζω
μέτρο το μέτρο το σώμα σου.
Ρούχο θα γίνω
να με φοράς, ώσπου να λιώσω απάνω σου.
Πηγές:
- Οι Πατρίδες των Ελλήνων του Θόδωρου Καρζή (Νέα Σύνορα Α. Α. Λιβάνη)
- Βικιπαίδεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου