Σελίδες

Δευτέρα 11 Μαρτίου 2013

Νηφάλιος Μέθη (Απόσπασμα)





ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ  ΣΥΜΕΩΝ Ο ΝΕΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ, οτε Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης, οτε Ἅγιος Μάξιμος Ὁμολογητής, ὥστε να μιλήσω γιά τή Θεία καί Νη­φάλιο Μέθη. Εἶμαι μόνο ἕνας «ὀγδοήτης» μοναχός, δηλαδή ἕνας μοναχός τῶν τελευ­ταίων καιρῶν πού μοιάζει περισσότερο με κο­σμικό παρά με μοναχό. Αὐτά πού θά πῶ εἶναι πράγματα πολύ ὑψηλά, ἀλλά πτωχά σέ προ­σωπικό βίωμα. Παρακαλῶ τήν ἀγάπη σας νά τά δεχθεῖτε μέ ἀνοχή. Ξέρω ὅτι ἄνθρω­πος πού δέν ἔχει δεῖ τό θεῖο φῶς δέν ἔχει δι­καίωμα νά διδάσκει τά θεῖα στούς ἄλλους. Δέν θά μιλοῦσα, ἄν δέν πίστευα ὅτι ὀφείλω ὑπακοή στόν Πατέρα καί  Ἡγούμενο τῆς Μονῆς ὅπου ἀνήκω. Γιά νά φανερώσει ἡ ὁμιλία αὐτή τόν Λόγο τοῦ Θεοῦ, ἄς μεσιτεύσουν οἱ Ἅγιοι καί ἄς βοηθήσουν οἱ εὐχές τοῦ Γέ­ροντα καί τῶν Πατέρων τῆς Μονῆς. Πι­στεύω, χάρη στήν υπακοή, ὁ Χριστός νά χο­ρηγήσει σέ μένα τόν σκοτισμένο στή διάνοια τήν εὐσεβή σκέψη καί τόν ἁρμόζοντα λόγο. Τά μόνα πράγματα στά ὁποῖα στηρίζομαι γιά νά πραγματώνω τήν ὑπνοῦσα ὁδοιπορία στήν ὁποία διαπλάθομαι «ὡς μοναχός εἶναι ἡ χαρά καί εὐλογία τῆς προσευχῆς, ἡ παρουσία τῶν Ἁγίων καί προπάντων τό γεγονός ὅτι εἶμαι ὑποτακτικός σέ Γέροντα, χάρη στόν ὁποῖο ὑπάρχω καί λαλῶ — ἄν καί δέρνομαι ἀκόμα ἀπό τίς τρικυμίες τῶν παθῶν.
Μέ δέος στέκομαι ἐνώπιόν σας. Οἱ περισ­σότεροι εἶστε φοιτητές. Μπροστά σας αἰσθά­νομαι πολύ πτωχός, πτωχός σέ ἐνθουσιασμό καί ἐπαναστατική δύναμη ἐνάντια στή μουντή ἀνοστιά πού ἔχει ἐνθρονισθεῖ σήμερα στήν κοινωνία πού ζοῦμε. Δέν ἀναγνωρίζω στή γε­νεά μου κανένα δικαίωμα πάνω στή δική σας. Θά 'τανε ἔλλειψη κοσμιότητας ἀπό μέρους μου νά σᾶς μιλήσω σάν τόν πατέρα, πού, πολλές φορές, νομίζοντας ὅτι τό παιδί εἶναι «δικό του», καί ὅχι τοῦ Θεοῦ, μέ τραχύτη­τα τοῦ λέει κάνε αὐτό καί μήν κάνεις τό ἄλλο. «Ὁ Θεός ἐξαρχής ἔκανε τόν ἄνθρω­πο ἐλεύθερο», γράφει ὁ πνευματικός μου Πα­τήρ, στόν ὁποῖο μέ κόπο καί πολλή ὑπομονή μαθαίνω νά ὑπακούω σέ πλαίσια πλήρους ἐ­λευθερίας, τήν ὁποία αὐτός μοῦ παρέχει γιά νά προχωρῶ στόν ἔρωτα τῆς ἀγάπης, τοῦ Θεοῦ. Ὑποδειγματικά, ὅσον ἀφορᾶ ἐσᾶς, καί συμβουλευτικά, ὅσον ἀφορᾶ ἐμένα, θά 'θελα νά μιλήσω μέ τό πνεῦμα τοῦ Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας ὁ ὁποῖος ἔλεγε: «Ἀγάπα καί κάνε ὅ,τι θέλεις». Ναί, πρῶτα ἄς ἀγαπᾶμε. Ἄς μᾶς μεθύσει ἡ ἀγάπη.
Ἀλλά ἡ ἀγάπη τοῦ ἑαυτοῦ μας καί ὁ ἔρω­τας γιά τά φαινόμενα μᾶς προσφέρουν ἕνα εἶ­δος ψεύτικης αἰωνιότητας. Προσφορά ποτοῦ πού μεθᾶ μέ ἀλόγιστη μέθη. Γεμίζει μέ τα­ραχή καί σύγχυση. Στό τέλος ἀφήνει ἀπογοή­τευση γιά τόν ἑαυτό μας καί γιά ὅ,τι ἡδονικά ἀπολαύσαμε μέ τίς αἰσθήσεις.
Τά αἰσθητά ἔχουν μονάχα ἕνα σταθερό καί ἑδραῖο, τήν ἀστάθεια καί τή ροή. Ἀκαταστα­σία, πρόθυμη φορά καί εὐκολία στήν ἀλλοίω­ση χαρακτηρίζουν τά φαινόμενα τῆς κατ' αἴσθησιν ἀναζήτησης. Μέ φθορά τά αἰσθητά παρέχουν στήν ἐπιθυμία, πού μέ τήν αἴσθηση δένεται, μία ἐρωτική μέθη πού δέ γνωρίζει γαλήνη, οὔτε ὑγεία.
Σήμερα λα εναι όριστα κα συγκεχυμένα. τμόσφαιρα εναι φορτωμένη δάκρυα. Δίχως Σταυρ νθρωπος, μεθυσμένος, κατακρημνίζεται στ γοητεία τς βύσσου πο ξεχύνει τ δυσωδία τς ποσύνθεσης. Παθήματα κα κάκωση θ φέρουν σως τν ζαλισμένο νθρωπο σ συναίσθηση το αυτο του, σ νηφαλιότητα. Ταραχ κα σύγχυση παναφέρουν στ φυσικ τν λόγιστο ρωτα γι τ παρόντα. Μέσα στς στάχτες κρυμμένη παραμένει λπίδα.
Μ ρρωστημένο τ νο π λαγνεία, σπαταλ νθρωπος τν πιθυμητική του δύναμη στν δον πο τ φαινόμενα κα τ νοούμενα προσφέρουν στ σαρκικ πόθο. Τ φαινόμενα μως χουν νάγκη π τ Σταυρό, δηλαδ π τ νέκρωση τς σάρκας μας. Κα τ νοούμενα χρειάζονται ταφή: τν τέλεια κινησία τν νεργειν το νο. σο τ σαρκικ φρόνημα πεθαίνει, τόσο τ φαινόμενα κα τ νοούμενα ποκαλύπτονται στς πραγματικές τους διαστάσεις, χοντας πάνω τους τν αγλη τς Θεότητας. ντως ρως νδυναμώνεται. «κ τάφου μβρήσαντος Χριστο» χύνεται ονος τς Νηφάλιας Μέθης στ στόμα τς καρδις. Κα δίψα δν παύει...
λλ πρν προχωρήσουμε στ Νηφάλιο Μέθη, ς μιλήσουμε λίγο γι τν λλάδα κα γι τ Δύση σ σχέση μ ατν τν Μέθη.
λλάδα χει μι τραγικότητα διαφορετικ π κείνη τς Δύσης. λληνας νέκαθεν ζητ, μέσα στ χρο κα στ χρόνο, τν Παραμυθία, τν πέρβαση το χώρου κα το χρόνου, το διου το αυτο του. Δυτικς ντίθετα, ρνιέται τν Παραμυθία μ τν κατακτητική του στάση πέναντι σ λα. Μ τ λογικ κα τ συναίσθημα τ ντικειμενοποιε. Θέλει ν κατακτ τ μυστήριο, ντ ν ταπεινώνεται μπροστά του, γι ν μετέχει σ'ατ μ τν ψυχ κα τ σμα... Τν τελευταο νάμιση αώνα στν οσιαστικ δίχως στικ παράδοση λλαδικ χρο, ο διαρκς κκοσμικευόμενοι λληνες καλλιεργον ατ πο συνήθως ο διανοούμενοι κα καλλιτέχνες στ Δύση πολεμον τν δια περίοδο: τ λογικότητα, τ συναίσθημα, τ φαινομενικ ραο. Ο Δυτικοί, κληρονόμοι μεγάλης στικς παράδοσης, χουν κα μι παράδοση ντίστασης στ βαρβαρικ πολιτισμό τους. Ατή, ν κα ποτελε λεγχο, δν μπορε ν προσφέρει στ Δυτικ νθρωπο τ λύτρωση. Παραμένει στ πλαίσια το Ομανισμο. μμένει στ φιλαυτία πο χαρακτηρίζει ατν τν πολιτισμό. Σήμερα Δύση κα λλάδα βρίσκονται σ διαφορετικ στάδια. Ο Δυτικο ζονε τ χρεωκοπία το ομανιστικο πολιτισμο. Ο λληνες κόμα δν τ δοκίμασαν.
Ο Δυτικο βιώνουν τ διάλυση κα τ μηδέν. Μερικοί, ποβάλλοντας τ φιλαυτία, δηγήτρια στ μηδέν, νακαλύπτουν τ μηδν ς νθισμένο στεφάνι το Γάμου κα στέφονται τν ρθοδοξία. Ο Νεοέλληνες, περιφρονώντας τν ρθοδοξία κα σπαζόμενοι τς ξίες νς ομανιστικο πολιτισμο στν ποο κατ βάθος δν πιστεύουν, ντύνονται τ χιτώνα τς φιλαυτίας πο μισε τ πάντα, μ ποτέλεσμα ν βρίσκονται στ πρόθυρα τς βαρβαρότητας.
Ο Νεοέλληνες, μαγεμένοι π τν πλανερ αγλη το δυτικο πολιτισμο, πολεμνε τν ρθόδοξη Παράδοση, λλ δν μπορον ν ξεφύγουν εκολα π ατή. Φαινομενικά, στάση τους πέναντι στ ζω δηλώνει περιφρόνηση, ρνηση, πεμπόληση τς Παράδοσης. Μ εναι ατ πρόσωπο προσωπεα νς λαο πο δοκιμάζεται; Στ βάθος παραμένει ν σπέρματι, συχν ρήμην ατν, λληνορθόδοξη Παράδοση, αώνιά τους τροφή, τ δωρ τ ζν, τ πόμα τ λευκολαμπές. Καινς χρόνος πού, κ τν νδον, ρδευε τ σώματά τους...
τραγικότητα τν Νεοελλήνων γκειται στ γεγονς τι παραπαίουν νάμεσα σ'να δυτικ πολιτισμ πο δν εναι δικός τους κα στν Παράδοσή τους πο δν ξέρουν πι πς ν τν κούσουν· στόσο κείνη τος καλε. σως ρκε μι στιγμ προσοχς κ βαθέων γι ν βρον τν ψυχή τους. Τότε πιθανς θ μπορέσουν ν προσλάβουν τν δυτικ πολιτισμό, δίχως πελπισία γι τ διάλυση πο πρέπει ν ποστον...
Δν εναι ναγκαλισμς το Δυτικο Ομανισμο πο θ μς κάνει πολιτισμένους, λλ μλλον ναγκαλισμς τς θριαμβευτικς χρεοκοπίας του. Κα ατ μ τ δύναμη τς Πίστης...
Δυτικς ρωας, πο χει τόση πέραση στν λλάδα σήμερα, διαλύεται π τ φιλαυτία κα τν κατ'ασθησιν μεθυστικ δον μέσα στ φυλακ το σαρκικο φρονήματος. Βλέπει τν αυτό του στν καθρέφτη τς συνείδησής του κα νεργε τν «κάθαρση», τινάζοντας μ μι σφαίρα τ μυαλά του στν έρα, πιχειρώντας τ δολοφονία το «Πατρός».
Ο ρθόδοξοι Χριστιανο χουν προνομιακ να Θε πόσιμο κα βρώσιμο.
Ο ρθόδοξοι λληνες εναι κληρονόμοι τς ληθινς μορφς το Χριστιανισμο πο ο πρόγονοί τους, προσκολλημένοι στν λήθεια, μ θυσίες συντήρησαν γι ν μν τος φαιρεθε οράνια υοθεσία.
Πατήρ μας εναι οράνιος: Πατήρ, Υός, κα γιον Πνεμα. Τ Πνεμα τ γιον, φς κα ζωή, κα ζσα πηγ νοερά, κ το Πατρς κπορευόμενον, χαρίζει τν οράνια υοθεσία δι το Μονογενος Υο κα Κυρίου μν ησο Χριστο, πο μαζ μ τν Πατέρα κα τ Πνεμα ποτελον να, «ν τ ν τ τρία δέ, ν τος τρισ τ ν δέ». Τ να πο λάμπει, φωτίζει, ποκαλύπτεται, πολαμβάνεται μέσα μας, ποτελώντας λα τ καλ μαζ κα φέρει οτως νόματα πολλά: φς, ερήνη, χαρά, ζωή, τροφή, πόσις, νδυμα, περιβόλαιο, σκηνή, θεος οκος, πέτρα, νεφέλη, αρα, νατολή, νάσταση, νάπαυση, λουτρό, πρ, δρόσος, δωρ, ποταμός, πηγή, γάλα, ρτος, ονος τς θείας κα Νηφάλιας Μέθης. Καινν νέκταρ, πανδαισία, τρυφή, πόλαυση μυστική, λιος δυτος, στρ ειλαμπής, ναμμένος στν οκο τς ψυχς λαμπτήρ. Τοτο τ ν Κάθαρση, Παραμυθία, Ες κα Τριάς· Πατρ ν τος ορανος. Βασιλεία τν ορανν π γς. Μονογενς Υἱὸς το Θεο Πατρός, νθρωπος δι τν σωτηρίαν το νθρώπου· να νθρωπος μοιωθ τ Θε...
μίμηση το Χριστο δν εναι πλς ξωτερική, λλ σωτερική, δι᾿ ρωτικς περιχωρήσεως κα ντιδόσεως διωμάτων δι'συγχύτου νυπάρξεως Θεο κα νθρώπου ν λλήλοις κα λληλομεταδόσεως τν διωμάτων μφοτέρων. τσι συντελεται μακαρία κα ερ λλοίωση, μεταβολ χι το λόγου τς φύσεως, λλ το τρόπου πάρξεως...
Θες κα νθρωπος ποτελον παραδείγματα νας το λλου.
Θες πο νσαρκώθηκε κα π Ποντίου Πιλάτου σταυρώθηκε, πιθυμε ε ν νανθρωπίζεται δι τς ρετς κα τς γνώσεως στ πρόσωπο το πιστο. σο νθρωπος γίνεται Θεός, τόσο Θες γίνεται νθρωπος. Ατ εναι μίμηση. θέωση το νθρώπου κα νσάρκωση το Θεο εναι δύο ψεις το ατο μυστηρίου.
νθρωπος νοερ ρπάζεται π τν Θεό, σο νθρωπος φανερώνει μ τς ρετς τν κ φύσεως όρατο Θεό.
γιος Μάξιμος μολογητς στ Φιλοσοφικ κα Θεολογικ ρωτήματα θεολογε: «Φασ γρ λλήλων εναι παραδείγματα τν Θεν κα τν νθρωπον, κα τοσοτον τ νθρώπ τν Θεόν, δι φιλανθρωπίαν νθρωπίζεσθαι, σον νθρωπος αυτν τ Θε δι'γάπης δυνηθες πεθέωσε, κα τοσοτον π Θεο τν νθρωπον κατ νον ρπάζεσθαι πρς τ γνωστόν, σον νθρωπος τν όρατον φύσει Θεν δι τν ρετν φανέρωσεν».
σο νθρωπος συστέλλεται, τόσο Θες διαστέλλεται κα το προκαλε τ θεία κα Νηφάλιο Μέθη. γλυκύτατος Θες πο φανερώνεται παστράπτοντας, εναι ονος μυστικς που παραμένουν κρυμμένοι λοι ο θησαυρο τς σοφίας κα τς γνώσεως: πέρα π κάθε γνώση λευκολαμπς ονος τς μυστικς γνώσως.
ρετ σημαίνει φανέρωση το φωτός· τς μοσχοβολις κα εωδίας το ονου το μυστικο· θεία ποκάλυψη.
Χριστς οσία τς ρετς...
ρθε στιγμ ν σς μιλήσω γι τν ρωτα κα τ Νηφάλιο Μέθη. ντας μι κατ'ξοχν ρωτικ φύση, μολογν πς πι δύσκολο πργμα γι μένα δν πάρχει. λλ εμαι στ μαρα ντυμένος, νεκρς γι τ παρόντα. πειδ βαλα φραγμ στν μεσο ρωτα, μόνο δι τς τελείας μετατροπς του ναζητ τν ετυχία. Τοτο μως δν ποκλείει τυχν μικρορωγμές: δυνηρς παρηγορις γι τς πίκρες τς ζως, πο ποτελον πολλς φορς φορμ γι νδυνάμωση το φραγμο.
ρως δρο το Θεο. Γι τν ρωτα πλάστηκε νθρωπος, τ μέθη κα τν λλαμψη. γιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει:«πιτεταμένη γρ γάπη, ρως λέγεται· οδείς παισχύνεται, ταν μ κατ σαρκς γένηται παρ'ατο τοξεία». ρωτας πο χει γι στόχο τ σάρκα κορέννυται κα γι'ατ πεθαίνει. ταν στόχος του εναι Θεός, δν βρίσκει ποτ κορεσμό. Τ ντικείμενο τς πιθυμίας του εναι πειρο κα σύλληπτο, γι'ατ θεος ρως δν πεθαίνει, λλ συνέχεια νδυναμώνεται.
Σοφότατα λέγει γιος πόστολος Παλος ταν γράφει: «Μ σκοπούντων μν τ βλεπόμενα, λλ τ μ βλεπόμενα· τ γρ βλεπόμενα πρόσκαιρα· τ δ μ βλεπόμενα, αώνια». Γι τν ρωτα τς ντως γάπης μιλ· γι τν ρωτα το Θεο· το Μ ρώμενου. μόνος ληθιν γλυκύς, πιθυμητός, ράσμιος. ρως πο πεκτείνει τν πόθο πρς τς θεες δονές· συνεύρεση χωρς τέλος.
πως φθαλμς κατασκευάστηκε μ γνώμονα τ φς, τ δ ατ τν χο, τσι νθρώπινος ρως χει γι μέτρο του τν Θεό. Χριστς εναι «τ κατάλυμμα τν νθρωπίνων ρώτων». Ατός, «μανικς ραστής», δι'ρωτος μς λκύει κι μες δι' ρωτος Τν λκύομε. μανικός Του ρως μς παρέχει τ βακχευτικ φίλτρο τς Νηφάλιας Μέθης. ρως δι το ρωτος νικται. Μόνο ετοξος κα φτερωτς ρως το νοητο κάλλους μς φέρνει στ χώρα το φωτός, στν οκο το ονου, που ο δρόμοι τς ασθητς δονς κα τς κατ σάρκα γνώσεως δν δηγον ποτέ.
ρως σταυροται. Δν πρόκειται περ σωματικς φιλίας, λλ περ νοητς. « μς ρως σταύρωται, κα οκ στιν ν μο πρ φιλόϋλον», γράφει θεος γνάτιος.
Χαρακτηρίζω τν σαρκικ ρωτα ς φροδισιασμό, λλ φροδισιασμς ποαφροδισιοποιε, ν μαζ φραγμς κα μετατροπ το ρωτα πρς τν ντως κα όρατη γάπη νδυναμώνει τν ρωτα κα προκαλε τν λλαμψη. Ατ όρατη γάπη εναι Δημιουργός, πο τ κάλλος Του εναι οράτως παρν στ Δημιουργία Του. Ατ ντως γάπη χει γι σμα τν ντως λη, πο περνοσε τος τοίχους δίχως μπόδιο κα σήμερα κάθεται στ δεξι το Θεο Πατρός - γιατ ντως λη εναι πνεμα, κα γι τ φιλία κα πόλαυση ατο το θείου σώματος καλούμεθα. «Φάγετε κα πίετε» Λόγος λέγει. δ γιος Συμεν Νέος Θεολόγος: «Τί δ στιν κατανοοντες ρσι; Τ πλον τς θεότητος ατ φς τος νοερος φθαλμος ρσι πλουσίως, κα ψηλαφντες ΰλοις χερσν κατασχέτ τ ρωτι, νεστίως σθίουσιν ν πνευματικ τ το νος κα τς ψυχς ατν στόματι, ο τς θεωρίας το κάλλους κα τς γλυκύτητος λως κορεσθναι οδέποτε δύνανται»...
Κατ τν προσευχ νθρωπος πίνει τν καλ ονο το Γάμου, τν πλέον δονικ κα μεθυστικό, πο σο τν γεύεται, τόσο κα περισσότερο διψ. «τε πίνω, κα διψ», λέει γιος Συμεών.
ρως φέρνει τ μέθη, μέθη φέρνει τν ρωτα, ρως εναι μέθη, μέθη εναι ρως.
Τ μοναστήρια το γίου ρους εναι θεα κα ερ ονοπωλεα Νηφάλιας Μέθης. Ονοπώλης Παναγία. «νυμνομεν σε, βοντες Χαρε χημα, λίου το νοητο, μπελος ληθινή, τν βότρυν τ πέπειρον, γεωργήσασα, ονον στάζοντα, τν τς ψυχς εφραίνοντα, τν πιστς σε δοξαζόντων». Ο καλόγεροι ονοπότες πο νικνε τν χρόνο ξεκοκκίζοντας τ κομποσκοίνι ντ γι τ κοιν κομπολόγι.
κε ο συμπότες διδάσκονται τν καλ ρθόδοξη συμπεριφορά, πο τ μυστικό της εναι ν ξέρει κανες ν γαπ.
Ο καλόγεροι διψνε γι τν Χριστ κα τ Μέθη Του. Γι τν γάπη, γι τν πόση το Φωτός. Γι τ γεύση, κατέναντι το λίου, το ονου το λευκολαμπος τς Νηφάλιας Μέθης, τελικς το Θεο ε πεκτεινομένης πολαύσεως.
Ο μοναχοί, γι ν μετέχουν κατ'φεσιν τν θεοποιν κτίστων το Θεο νεργειν, πικαλονται τς πρεσβεες τς Θεοτόκου, τν γίων, κα τν δίων Γεροντάδων τους.
Χαρακτηριστικ προσήλωση τν μοναχν στν Παναγία. Ο γιορετες νιώθουν τι ζον στ Περιβόλι της.
Σχετικ γιος Γέροντάς μου, γούμενος τς Μονς, χει γράψει: « ξαιρετικ γάπη τν γιορειτν Μοναχν στν Κυρία Θεοτόκο πηγάζει π τν γάπη τους στν Λόγο Χριστ πο Τν οκειονται δι μέσου τς ν μετανοί καρδιακς πικλήσεως το νόματός Του. Ατ γάπη πάλι πρς τν Παναγία αξάνει τν γάπη πρς τν Μονογεν Υόν της κα τν πόθο γι περισσότερη κοινωνία μαζί Του, δι μέσου τς διαλείπτου προσευχς».
Μ σα λληνικ ξέρω, κ δανείων, ατ θελα ν π, κ βάθους ψυχς γ μηδαμινός.
Παρακαλ προσεύχεσθε πρ μο ν συντύχω κωπηλάτες τος Νόας κα μ τ δύναμη το Θεο ν τιμονεύω μ νο κα λόγο, σοφά, τν ψυχή μου, κάτιον στν γλυκ ονοπα πόντο, χοντας στ κατάρτι ψηλ τν Σταυρ κα τ λευκ στίο ναπεπταμένο κα πλρες βοτρύων τς μπέλου, στε «θεί βακχευόμενος πνεύματι» ν διεξέλθω τν τρύγετο το βίου θάλασσα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου