Κι εγώ τώρα δεν ξέρω να σας πω τι είναι Ποίηση και γιατί γράφω ποιήματα.

Διαβάστηκε από τον ίδιο τον ποιητή Γιώργη Παυλόπουλο στην εκδήλωση του περιοδικού "Γράμματα και Τέχνες" που έγινε προς τιμήν του στο "Σπίτι της Κύπρου" στις 8/12/1997. Αναδημοσιεύεται από το τεύχος 83 του περιοδικού "Γράμματα και Τέχνες" ( Φεβρουάριος - Μάρτιος 1998 ) 

"Αν ένα πουλί μπορούσε να πει με ακρίβεια τι τραγουδάει, γιατί τραγουδάει, και τι είναι αυτό που το κάνει να τραγουδάει, δεν θα τραγούδαγε". 

Κυρίες και Κύριοι 

Φίλες και Φίλοι Παραλλάζοντας αυτή τη σημείωση του Πωλ Βαλερύ, η οποία παραπέμπει αμέσως στον Ποιητή και στην Ποίηση, θα λέγαμε: "Αν ένας ποιητής μπορούσε να πει με ακρίβεια τι γράφει, γιατί γράφει και τι είναι αυτό που τον κάνει να γράφει, δεν θα έγραφε". Κι εγώ τώρα δεν ξέρω να σας πω τι είναι Ποίηση και γιατί γράφω ποιήματα. Πολύ περισσότερο δεν ξέρω να σας πω σε τι μας βοηθάει η Ποίηση και ποιος είναι ο σκοπός της. Το μόνο που ξέρω είναι πως ο Ποιητής ήταν πάντα ένας αφοσιωμένος της Ζωής. Είτε τον γεμίζει χαρά, είτε τον θλίβει η Ζωή, είτε τον πάει στον Ουρανό, είτε τον κατεβάζει στην Κόλαση, αυτός μένει πάντα ο αφοσιωμένος της. Τη μυστήρια αγάπη του για τη Ζωή δεν έχει άλλο τρόπο να την εκφράσει: γράφει ποιήματα. Νομίζω ότι προσπαθεί να εκφράσει κυρίως αυτό που κρύβει η ζωή. 'Οπως ο έρωτας κρύβει αυτό που μας κάνει ερωτευμένους.

Η Ποίηση λοιπόν είναι πράξη ερωτική; 'Η μήπως πράξη απόγνωσης; 'Η μήπως και τα δύο; Πράξη ερωτική και συνάμα π ράξη απόγνωσης. Για την ποιητική πράξη έχουν γραφτεί πολλά και διάφορα. Και από τους ιδιους τους τεχνίτες και από τους θεωρητικούς. Πολλές φορές οι Ποιητές προσπάθησαν να διατυπώσουν τον ανύπαρκτο ορισμό της Ποίησης, σα να κοίταζαν σ' έναν καθρέφτη όπου δεν έβλεπαν το πρόσωπό τους, αλλά το απόλυτο κενό.

Σταχυολογώ πρόχειρα:

Η ποίηση είναι η αναζήτηση του ανεξήγητου. Στήβενς 

Η ποίηση αρχίζει πάντα, όταν κάποιος που πρόκειται να γίνει ποιητής, διαβάζει ένα ποίημα. Μίλτον
 

Η ποίηση μας δημιουργεί την εντύπωση, όχι πως ανακαλύψαμε κάτι καινούργιο, αλλά πως θυμηθήκαμε κάτι που είχαμε ξεχάσει. Μπράντλεϋ 

Η ποίηση είναι το καταφύγιο που φθονούμε. Καρυωτάκης 

Η ποίηση είναι ένας φασιανός που χάνεται στους θάμνους. Στήβενς 

Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα. Σεφέρης 

Η ποίηση υπαγορεύεται από ένα δαιμόνιο, αν και θα ήταν υπερβολή να το χαρακτηρίσει κανείς αγγελικό. Ζεζλάβ Μίλοζ 

Η ποίηση είναι έκφραση, αν ένας στίχος είναι έκφραση, αν καθένα από τα μέρη που απαρτίζουν ένα στίχο, κάθε μία λέξη, είναι εκφραστικά μόνα τους. Κρότσε 

Η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας. Αναγνωστάκης 

Η ομορφιά καραδοκεί. Αν είμαστε ευαίσθητοι, θα την αισθανθούμε μέσα στην ποίηση όλων των γλωσσών. Μπόρχες 

Η ποίησις είναι ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου. Εμπειρίκος 

Η ποίηση αρχίζει με την επίγνωση εκ μέρους μας όχι της Πτώσης, αλλά του ότι πέφτουμε. Μπλουμ 

'Οταν διαβάζουμε ένα καλό ποίημα, φανταζόμαστε πως κι εμείς θα μπορούσαμε να το έχουμε γράψει, πως το ποίημα προϋπήρχε μέσα μας. Μπόρχες 

Η ποίηση ένα πράγμα ανάλαφρο, ιερό και φτερωτό. Πλάτων 

Η ποίηση δεν είναι ένα ελευθέρωμα της συγκίνησης, αλλά απόδραση από τη συγκίνηση. Δεν είναι έκφραση της προσωπικότητας, αλλά απόδραση από την προσωπικότητα. Έλιοτ 

Η ποίηση είναι η πιο πυκνή μορφή προφορικής έκφρασης. Πάουντ 

Η ποιότητα ενός μεγάλου ποιητή είναι πανταχού παρούσα και πουθενά ορατή σαν μία ξεχωριστή συγκίνηση. Κόλεριτζ ή Ντε Κουίνσυ 

Αν κάποιος μάθει καλά ελληνικά, μπορεί να βρει σχεδόν "ολόκληρη την ποίηση" στον Όμηρο. Πάουντ

Είναι παράξενο πως γράφει κανείς ποιήματα. Σεφέρης 

Οι ποιητές όλων των εποχών έλαβαν μέρος στη συγγραφή ενός Μεγάλου Ποιήματος αενάως εν εξελίξει. Σέλλεϋ 

Στην ίδια την ουσία της ποίησης υπάρχει κάτι το απρεπές: Φανερώνονται πράγματα που δεν ξέραμε πως τα κρύβαμε μέσα μας και τρομάζουμε σα να είχε ξεπηδήσει μια τίγρης και στεκόταν μπροστά μας στο φως τινάζοντας την ουρά της. Σέσλαβ Μίλοζ 

Όλη η ποίηση είναι ποίηση πειραματική. Στήβενς
 

.η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε, αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε τα πρόσωπά μας. (Μανόλης Αναγνωστάκης) 

"Διο ευφυούς η ποιητική εστιν ή μανικού. Τούτων γαρ οι μεν εύπλαστοι οι δε εκστατικοί εισίν". (Η τέχνη της ποίησης είναι έργο του προικισμένου μάλλον παρά του μανικού καλλιτέχνη, γιατί ο πρώτος είναι ο επιδέξιο μιμητής, ενώ ο δεύτερος κατέχεται από ενθουσιασμό και του λείπει η ψυχική ηρεμία). Αριστοτέλης

Η ποίηση έχει σώμα ζεστό κι ολοζώντανο και το αίμα της κυκλοφορεί όπως το όνειρο στον ύπνο και στις φλέβες. (Νόρα Αναγνωστάκη) 

Το ποίημα θέλω να είναι νύχτα, περιπλάνηση σε ξεμοναχιασμένους δρόμους και σε αρτηρίες, όπου η ζωή χορεύει... (Νίκος - Αλέξης Ασλάνογλου) 

Η ποίηση δε μας αλλάζει τη ζωή. Η ποίηση καθυστερεί τη μεταμόρφωση κάνει πιο δύσκολη την καθημερινή μας πράξη. (Νίκος - Αλέξης Ασλάνογλου) 

Ποίηση είναι η ανάπτυξη ενός επιφωνήματος. (Βαλερύ) 

Ω, ποίηση αναμάρτητη εμπιστευμένη στη δροσιά της θύελλας, ω, ποίηση ατελεύτητη φτεροκόπημα χελιδονιών... (Τάκης Βαρβιτσιώτης) 

Φαίνεται όμως πως θαύματα δεν κάμνουν μόνο οι διάβολοι κι οι θεοί. Θαύματα κάνει κι η ποίηση, όταν πράγματι είναι Ποίηση. (Γιώργος Βαφόπουλος) 

Τι νομίζεις, λοιπόν κατά βάθος η ποίηση, είναι μι’ ανθρώπινη καρδιά φορτωμένη όλο τον κόσμο. (Νικηφόρος Βρεττάκος) 

Ο τελευταίος στίχος δε μένει πάντα τελευταίος. Κάποτε γίνεται ο πρώτος στίχος ενός ποιήματος, που γράφει κάποιος αναγνώστης. (Μιχάλης Γκανάς) 

Ποίηση ανάμνηση από φίλντισι περίπατος τα ξημερώματα ................... άσπρο άλογο που τρέχει σε μαύρο ουρανό μαύρος ήλιος καλοκαιρινός άσπρος ήλιος χειμωνιάτικος... (Θωμάς Γκόρπας) 

Βαδίζεις σε μια έρημο. Ακούς ένα πουλί που κελαηδάει. Όσο κι αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί στην έρημο, ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο. Αυτό είναι το ποίημα. (Κική Δημουλά) 

Η Τέχνη ξαναπλάθει ως λαθραίος θεός τον κόσμο από την αρχή, μεταμορφώνοντας ό,τι μας απελπίζει ως γνωστό κι αδιάσειστο σε μια καταπραϋντική αβεβαιότητα. (Κική Δημουλά) 

Τούτοι οι στίχοι ο λαός μου και τα σπίτια μου. (Μάνος Ελευθερίου) 

Εκείνο που πρέπει να γίνεται και να ξαναγίνεται αδιάκοπα, ατέρμονα, χωρίς την παραμικρή διάλειψη, είναι η αντιδουλικότητα, η αδιαλλαξία, η ανεξαρτησία. Η ποίηση είναι το άλλο πρόσωπο της Υπερηφάνειας. (Οδυσσέας Ελύτης) 

Η ποίησις είναι ανάπτυξις στίλβοντος ποδηλάτου. (Ανδρέας Εμπειρίκος) 

Τα φάρμακά σου φέρε Τέχνη της Ποιήσεως, που κάμνουνε -για λίγο- να μη νιώθεται η πληγή. (Κωνσταντίνος Καβάφης) 

Ποτέ στ’ αλήθεια δεν το ’μαθα τι είναι τα ποιήματα ....... Πολλοί τα βαλσαμώνουν ως μηνύματα. Εγώ τα λέω ενθύμια φρίκης. (Νίκος Καρούζος) 

Μας διώχνουνε τα πράγματα, κι η ποίηση είναι το καταφύγιο που φθονούμε. (Κώστας Καρυωτάκης) Δεν ξεθυμώνω με την ποίηση. Αν ηρεμώ αυτό να φοβηθείς. Γιατί - υπολογισμένα κτυπώ -...... (Μιχάλης Κατσαρός) 

…κι η ποίηση: ένα παιχνίδι που τα χάνεις όλα, για να κερδίσεις ίσως ένα άπιαστο αστέρι. (Τάσος Λειβαδίτης) 

Θυμάμαι παιδί που έγραψα κάποτε τον πρώτο στίχο μου. Από τότε ξέρω ότι δε θα πεθάνω ποτέ - αλλά θα πεθαίνω κάθε μέρα. (Τάσος Λειβαδίτης) 

Η ποίηση είναι ένα ταξίδι σ’ άγνωστη χώρα. Η ποίηση είναι ταυτόσημη με την παραγωγή ραδίου. Για μια και μόνο λέξη λιώνεις χιλιάδες τόνους γλωσσικό μετάλλευμα. (Βλαντιμίρ Μαγιακόβσκη) Μοναχική κι ανήμπορη διαδικασία η ποίηση. (Μάριος Μαρκίδης) 

Τα ποιήματα δεν είναι και τόσο δύσκολα, το ξέρετε. Και αν σηκώσεις τις λέξεις, είναι τόσο θλιμμένα, σαν δάχτυλα που πόνεσες μια νύχτα με αγωνίες. (Γιώργος Μαρκόπουλος) 

Στίχοι που κραυγάζουν στίχοι που ορθώνονται τάχα σαν ξιφολόγχες στίχοι που απειλούν την καθεστηκυία τάξη και μέσα στους λίγους πόδες τους κάνουν ή ανατρέπουν την επανάσταση, άχρηστοι, ψεύτικοι, κομπαστικοί, γιατί κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα κανένας στίχος δεν κινητοποιεί τις μάζες… (Τίτος Πατρίκιος) 

Πολλοί στίχοι είναι σαν πόρτες - πόρτες κλειστές σ’ ερημωμένα σπίτια και πόρτες ανοιχτές σε ήμερες συγυρισμένες ψυχές. (Γιάννης Ρίτσος) 

Η ποίηση είναι εκείνος ο εαυτός μας που δεν κοιμάται ποτέ. (Γιώργος Σαραντάρης) 

Η ποίηση δεν είναι η θέληση ν΄ αντισταθείς, μα ένα ολοσκότεινο δάσος για να ξεφύγεις. (Γιώργης Σαραντής) 

...το χρυσό δίχτυ, όπου τα πράγματα σπαρταρούν σαν ψάρια. (Γιώργος Σεφέρης) 

Πίσω από την καθημερινή κόλαση των λέξεων τα ποιήματα ανασαίνουν ζωντανά και το καθαρό τους νόημα καθρεφτίζει παντού μια φανταστική ευτυχία, που ποτέ δε θα πυρποληθεί. (Τάκης Σινόπουλος) 

Η ποίηση πρέπει να ’ναι ένα ζαχαρωμένο βότσαλο πάνω που θα ’χεις γλυκαθεί να σπας τα δόντια σου. (Αργύρης Χιόνης) 

Καμιά φορά στα ποιήματα στις λέξεις στα τραγούδια ακούω φτεροκοπήματα θαρρείς απ’ αγγελούδια. (Θέτη Χορτιάτη) 

Εγκαταλείπω την ποίηση δε θα πει προδοσία, δε θα πει ανοίγω ένα παράθυρο στη συναλλαγή. (Ντίνος Χριστιανόπουλος)