Η ποίηση είναι ένα ψυχικό φαινόμενο,

Η ποίηση είναι ένα ψυχικό φαινόμενο, η πεζογραφία αποκύημα της λογικής. Ο ποιητής έχει μια μυθική αίσθηση του κόσμου, ο πεζογράφος μια ιστορική.

Θα μου επιτρέψετε μια παρατήρηση; Οποιοσδήποτε χρησιμοποιεί τη γραμμική αλφαβητική γραφή (δηλαδή ο μέσος δυτικός άνθρωπος των τελευταίων πέντε αιώνων) έχει αναπόφευκτα μια ιστορική αντίληψη του χρόνου και του κόσμου. Και δεν μπορεί να αποδράσει ολοκληρωτικά από αυτή την ιστορικότητα που να χτυπιέται χάμω. Αυτά είναι τα όρια του κόσμου του. Το τελευταίο και εις τους αιώνας των αιώνων απάτητο οχυρό της μυθικής, μη γραμμικής σκέψης είναι τα όνειρα και οι άλλες εκφράσεις του υποσυνείδητου, μου φαίνεται. Το μοντελάκι αυτό, που μας συντρόφευσε τόσους αιώνες τώρα και μας χάρισε θεματικές προόδους, πνέει τα λοίσθια αργά και σταθερά, δε λέω, αλλά το "περιμένουν" από τη δεκαετία του '60 και ακόμα τίποτα. Τους παρόντες θα μας θάψει σίγουρα, κατά τη γνώμη μου.

Τώρα μέσα σε αυτή τη γυάλα που είναι η ιστορικότητα, ο λόγος κάνει τις βόλτες του. Άλλων ο λόγος προσδένεται σφιχτά στον πυρήνα και άλλων ο λόγος αντιστέκεται στις κεντρομόλους. Μερικών ο λόγος φτάνει μέχρι τα τοιχώματα (για να μην πω μέχρι τα τείχη αυτού του οχυρού που μας προστατεύει από τη δυσφημισμένη μυθική σκέψη) και αρχίζει την υπονόμευση: χτύπα από δω, χτύπα από κει, μπορεί να καταφέρει καμιά ραγισματιά, κι αυτό μπορεί από μόνο του να θεωρηθεί μεγάλο κατόρθωμα.

Αλλά σίγουρα δεν πιστεύω ότι μπορούμε με αυτό το κριτήριο να κάνουμε τόσο απόλυτη διάκριση ανάμεσα σε ποιητές και πεζογράφους, ειδικά αν λάβουμε υπόψη τις περιπέτειες που έχει υποστεί η φόρμα, οι οποίες δίνουν στον καλλιτέχνη του λόγου τεράστιες εκφραστικές ελευθερίες. Μπορούμε να διακρίνουμε με μεγαλύτερη ασφάλεια ανάμεσα σε όσους υποτάσσονται πλήρως στη γραμμική τους μοίρα και τις παραδοσιακές δομές του λόγου (χωρίς βέβαια αυτό να αφαιρεί το παραμικρό από την καλλιτεχνική αξία του έργου τους) και σε όσους κάθε τους λέξη και κάθε τους τελεία είναι ένα πλήγμα στα γυάλινα τείχη (χωρίς βέβαια αυτό να τους χαρίζει μια a priori υπεροχή έναντι των προηγούμενων).

Υπάρχουν τα παραδείγματα του Τζόις, του Μπέκετ (που ήδη αναφέρθηκαν) και άλλων πεζογράφων, οι οποίοι δεν χάνουν ευκαιρία να διαταράσσουν τη γραμμικότητα και τους κλασσικούς κανόνες της αφήγησης, κάτι που τους κατατάσσει αμέσως αμέσως στους ταραξίες "ποιητές" (σύμφωνα με τον Τόλη), ενώ δεν είναι και λίγοι οι ποιητές που βρίσκονται στο αντίθετο στρατόπεδο και αφηγούνται γραμμικά δανειζόμενοι απλώς την ποιητική φόρμα.

Το θέμα είναι τεράστιο και φυσικά ούτε κατά διάνοια δεν μπορεί να αναλυθεί σε ένα σχηματικό και επιφανειακό ποστ σαν κι αυτό. Απλώς είναι η δική μου συγκεχυμένη και εντελώς προσωπική αίσθηση του πράγματος. Τίποτα από τα παραπάνω δεν έχει απόλυτη ισχύ. Ελπίζω να βγαίνει κάποιο νόημα.

« Last Edit: 21 Sep, 2007, 16:15:39 by Σουρπουίτσα » Logged